برای بسیاری از ما پیش می‎آید که درمورد یک موضوع حرف بزنیم و تبلیغ آن برنامه‎ی تلویزیونی، فیلم یا اشیایی که هیچ‎گاه جست‎وجو نکرده‎ایم را ببینیم. آیا کسی از طریق گوشی به مکالمات ما گوش می‎دهد یا همه این‎ها یک تصادف ساده است؟ در این مقاله سعی می‎کنیم با سرنخ‎های موجود دریابیم که آیا این تبلیغات از طریق استراق سمع اتفاق می‎افتند و یا خیر. 

آیا کسی از طریق گوشی ما به حرف‎هایمان گوش می‎دهد؟ 

بسیاری از کاربران وب ادعا کرده‎اند که چیزی درمورد گوشیشان مشکوک است. این افراد معتقدند که میکروفون گوشی‎های هوشمند برای ضبط کردن حرف‎هایشان استفاده می‎شود و از این صحبت‎ها برای تبلیغات شخصی گوگل روی وب و فیسبوک استفاده می‎شود. این اتفاق بیشتر روی مدل‎های قدیمی اندروید، به خصوص اندروید 7 نوقا و مدل‎های قدیمی‏تر رخ می‎دهد. کمی عجیب به نظر می‎رسد اما این سرنخ‎ها کاملاً متقاعد کننده هستند. برای مثال زویی کلیمن، گزارشگر بی‎بی‎سی تکنولوژی می‎گوید که زمانی از مرگ دوستش در یک حادثه باخبر شده که نام، محل تصادف و اطلاعات آن را در کادر جست‎وجوی گوگل در گوشی‎اش دیده است. 

کاربران ردیت ادعا می‎کنند که گوشی آن‎ها به حرف‎هایشان گوش می‏‌دهد

برای مثال یکی از کاربران گفته: « من با دوستم درمورد دارویی که مصرف می‏کند صحبت می‎کردم. فردای آن روز تبلیغات همان دارو را دیدم. از دوستم پرسیدم که بهترین راه برای پاک کردن پنجره ماشین چیست و روز بعد اولین ویدئو پیشنهادی در یوتیوب نحوه پاک کردن پنجره ماشین بود.» 
یکی دیگر از کاربران می‎گوید:« من و دوستم داشتیم صحبت می‎کردیم و من به او درمورد یک فروشگاه نسپرسو گفتم که به زودی در شهر باز شده و خیلی زیبا طراحی شده است. من قهوه دوست ندارم و هیچ وقت نسپرسو را امتحان کرده‎ام و این تنها باری بود که درمورد آن با کسی صحبت می‎کردم و مطمئنم که هیچ‎گاه آن را در گوگل جست‎وجو نکرده‏بودم. فردای آن روز تمام تبلیغات کروم درمورد نسپرسو بود. من هیچ مشکلی با تبلیغات مرتبط با آنچه در گوگل جست‎وجو کرده‎ام نداشتم. اما حس کردم که مورد استراق سمع قرار گرفته‎ام و کسی برای اهداف تبلیغاتی به مکالماتم گوش داده می‎شود.» 
داستان‎های مشابه روی ردیت بسیار زیاد است. 

آیا واقعاً گوشی‎های هوشمند استراق سمع می‎کنند؟ 

یکی دیگر از کاربران می‎گوید : « چند وقت پیش متوجه تشابهی بین پیشنهادات گوگل نو،  به روز رسانی خبرها و برنامه‎هایی که اخیراً نگاه کرده بودم شدم. البته سعی کردم که هیچ چیزی را جست‎وجو نکنم تا از ادامه‎ی برنامه باخبر نشوم. چند روز بعد کاملاً این موضوع را فراموش کردم تا این که گوشی خودم را در خانه پدر و مادرم جا گذاشتم و با کمال تعجب دیدم که برنامه‎های تلویزیونی جدیدی در گوگل نو می‎بینم که در کنار آن‎ها نوشته شده بود " این‎ها برنامه‎های مورد علاقه‎ی شما هستند"». 

در عکس بالا می‎بینید که در سمت چپ سریال Fireman Sam پیشنهاد داده شده که معمولاً از تلویزیون نه چندان دور از گوشی پخش می‎شده. اما در طرف دیگر سریال انگلیسی Heartbeat را می‎بینید که با گفته‎ی کاربر مشابه سریالی است که در خانه پدر و مادرش مشاهده می‎شده ولی توسط کسی در گوگل جست‎وجو نشده است. 
البته دیگر گوگل نو چنین پیشنهاداتی را نمی‎دهد. اما این که از تکنولوژی برای استراق سمع به منظور هدف قرار دادن کاربران استفاده شود موضوعی بسیار نگران کننده است. درنتیجه بهتر است تا جایی که می‎توانید به هیچ اپلیکیشنی اجازه‎ی گوش دادن به مکالماتتان را ندهید. به نظر می‎رسد که این موضوع چیزی بسیار بیشتر از یک تصادف ساده باشد. از طرفی اثبات این ادعا که میکروفون گوشی‎های هوشمند به منظور جمع‎آوری داده برای تبلیغات استفاده می‎شود نیز کار ساده‎ای نیست. 

آیا می‎توانیم ثابت کنیم که یک اپلیکیشن به حرف‎های ما گوش می‎دهد؟ 

آیا اپلیکیشن‎ها می‎توانند داده‎های ضبط شده از طریق میکروفون گوشی را بدزدند؟ برای اثبات این موضوع در سال 2016 متخصصین سایبری، کن مونرو و دیوید لودج در شرکت پن تست پارتنر یک اپلیکیشن ساختند. هدف این بود که این اپلیکیشن هرآنچه را که در اطرافش گفته می‎شود ضبط کند و آن را روی صفحه نمایش نشان دهد. 
مونرو در مصاحبه‎اش با بی‎بی‎سی گفت :« کاری که ما کردیم این بود که از عملکرد گوگل اندروید استفاده کردیم. ما آن را انتخاب کردیم زیرا توسعه‎ی آن ساده‏تر بود.» ما به خودمان مجوز استفاده از میکروفون گوشی را دادیم و یک سرور شنونده روی اینترنت قرار دادیم. هرچه که از آن میکروفون‎ها در سراسر دنیا گفته می‎شد برای ما ارسال شده و ما می‏توانستیم با توجه به آن‎ها برایشان تبلیغات بفرستیم.» دیوید لوج توضیح داد که این کد به صورت گسترده در سیستم عامل میزبان یا در دامنه عمومی موجود بوده است. 

گوگل به طور کامل این اتهامات را رد کرد 

گوگل و فیسبوک هردو ادعا کردند که اپلیکیشن‎های آن‎ها برای جمع‎آوری اطلاعات از میکروفون استفاده نمی‎کنند. فیسبوک به بی‏بی‏سی گفت که تبلیغاتی که مبنی بر اطلاعات جمع‌شده از طریق میکروفون باشد را مسدود می‎کند. اما گوگل ادعا کرد که از صحبت‎هایی که با OK Google می‌شود استفاده نکرده و آن‌ها را با شرکت‎های دیگر به اشتراک نمی‎گذارد. 
علاوه بر آن توسعه دهنده‌های اپلیکیشن باید به قوانین گوگل پایبند باشند. یکی از این قوانین مبنی بر این است که این اپلیکیشن‌ها حق ندارند از صداهای ضبط شده توسط OK Google سوء استفاده کنند. پس داستان چیست؟ آیا این دستگاه‎ها به صدای ما گوش می‎دهند؟ ما می‎دانیم که گوگل صدای ما را ضبط میکند اما آیا این اطلاعات برای مقاصد تبلیغاتی استفاده می‎شود؟ 
ارتقای حریم شخصی در دستگاه‌های موبایل پایانی به این شکاف‌های امنیتی بوده است. اگر از آخرین نسخه‌های اندروید استفاده می‌کند احتمالش پایین است که چنین چیزی برایتان پیش بیاید. با این حال مجوزهای اندروید خود را چک کنید و ببینید کدام اپلیکیشن‌ها بدون نیاز واقعی از میکروفون گوشی شما استفاده می‌کنند. 

بیشتر بخوانید: 

افزونه Password Checkup Chrome؛ ابزاری برای محافظت از پسوردها در برابر هک شدن

چطور بفهمیم که وب کم ما هک شده است و جاسوسی می‌کند؟

ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، روبیکا، توییتر، اینستاگرام، سروش همراهی کنید.