وقتی درمورد مراقبت از داده‌های حساس صحبت می‎شود احتمالاً طی مکالمه چندین بار نام « خرابی داده» به گوشتان می‎خورد. اما خرابی داده چیست و اگر اطلاعاتتان خراب شد چطور می‎توان آن را تعمیر کرد؟ 

خرابی داده چیست؟ 

فرض کنید در یک بیمارستان کار می‎کنید که برای ذخیره‌سازی اطلاعات بیماران از کشوی بایگانی استفاده کنید. هر بیمار یک پوشه با تمام اطلاعات شخصی خود دارد و هر پوشه در یک کشو قرار دارد که بر اساس معیاری خاص مرتب شده‎اند. این بیمارستان به شدت شلوغ است درنتیجه کشوها مدام باز و بسته می‎شوند و پوشه‌ها برداشته و سر جای خودشان گذاشته می‎شوند. خودتان می‎توانید تصور کنید که با این سیستم چقدر اطلاعات ممکن است گم و نابود شود. 

برای مثال ممکن است:

• وقتی که مردم پوشه‌ها را برداشته و جابه‎جا می‎کنند کاغذهای داخل آن‎ها جابه‎جا، خراب و یا حتی گم شوند. 
• وقتی اطلاعات از یک بیمارستان به بیمارستان دیگر منتقل می‎شود کاغذها از پوشه‎ها افتاده و گم شوند. 
• ممکن است یک دکتر فرم نسخه را اشتباه پر کرده و اطلاعات غلط را درون پوشه قرار دهد. 
• ممکن است یک دکتر پوشه را به خانه برده و فراموش کند آن را بازگرداند. درضمن وقتی که آن را بازگرداند ممکن است ترتیب برگه‌ها به هم بریزد. 
• ممکن است اطلاعات بیمارانی که یک نام و نام خانوادگی دارند جابه‎جا شود. 
• ممکن است یک کشو بیوفتد و نام و اطلاعات یک سری از بیماران با هم قاطی شود. 
• در بدترین حالت ممکن است بلایای طبیعی کشوها را از بین ببرد. 

درحالی که یک هارد درایو کشو بایگانی نیست اما اطلاعات را در خود ذخیره می‎کند. هارد درایو داده را در قسمت‎های مغناطیسی و غیر مغناطیسی یا به عبارتی صفر و یک یا همان کد باینری ذخیره می‎کند. 

یک فایل خراب چیست؟ 

وقتی که یک فایل خراب می‎شود چیزی شبیه به مثال بالا رخ می‎دهد. وقتی که دکترها صفحات یک پوشه را به هم می‎ریزند و یا گم می‎کنند اطلاعات بیمار دیگر قابل خواندن نیست. به طور مشابه خرابی دیجیتالی زمانی رخ می‎دهد که داده‎ی یک فایل به هم می‎ریزد. در این مواقع صفرها و یک‎هایی که فایل را تشکیل داده‎اند به هم می‎ریزند و یکپارچگی فایل را خراب می‎کنند. 

برای مثال اگر شما یک فایل متنی خراب را باز کنید ممکن است کاراکترهای ASCII و کلمات عجیب درون فایل ببینید. اگر خرابی فایل خیلی جدی باشد به طور کلی اجرا نخواهد شد . درعوض یک پیام خطا نشان داده می‎شود که می‎گوید فایل قابل خواندن نیست. 

دلیل خرابی داده 

داده ممکن است در طول نوشتن، ویرایش و یا انتقال به یک درایو دیگر خراب شود. وقتی که یک برنامه داده‎ی اشتباه می‌نویسد یا وقتی که چیزی روند نوشتن را مختل می‌کند داده به هم می‎ریزد و باعث خراب شدن فایل می‎شود. یک ویروس نیز می‎تواند فایل را خراب کند. این کار معمولاً به صورت عمدی برای خراب کردن فایل‎های سیستم مهم صورت می‎گیرد. با خراب کردن چند فایل حیاتی در سیستم عامل یک ویروس می‎تواند کاری کند که کامپیوتر به صورت صحیح بوت نشود. 

هارد داریو دارای یک دیسک چرخان به نام «پلتر» است که همه‎ی صفر و یک‎هایی که فایل شما را تشکیل داده در آن ذخیره می‌شود. گاهی اوقات بخشی از هارد درایو به خاطر خطاهای نرم‎افزاری تصادفی قفل می‎شود که به آن «soft bad sector» می‎گویند. این کار دسترسی به سکتور را مختل می‎کند. شما می‎توانید با اسکن دیسک سافت بد سکتور را تعمیر کنید. 

متأسفانه پلتر با ضربه خوردن و یا داغ شدن خراب می‎شود. به این مشکل « hard bad sector» می‌گویند که در آن یک بخش از درایو به طور دائمی غیرقابل خوانش می‎شود. این اتفاق داده را درون سکتور از بین می‎برد.  حتی اگر شما از درایو خود خوب مواظبت کنید و روی آن آنتی‎ویروس خوب نصب کنید، هارد درایوها دستگاه‎های مکانیکی هستند که به مرور زمان خراب می‎شوند. به همین دلیل درایوهای قدیمی به مرور زمان داده‎های درون خود را خراب می‎کنند. 

چطور سلامت یک هارد درایو را بررسی کنیم؟ 

اگر می‎خواهید ببینید هارد درایوتان در چه وضعیت سلامتی قرار دارد می‎توانید با یک سری ابزار خاص این کار را انجام دهید. این ابزارها نظارت بر خود، تجزیه و تحلیل و تکنولوژی گزارشگری خود درایو را بررسی می‎کنند. هارد درایوها می‎توانند سلامت خود را بررسی کرده و اگر مشکلی پیش آمد آن را اطلاع دهند. اما شما می‎توانید خودتان به صورت دستی آن را چک کنید. به این روش پیش از این که اتفاق بدی بیوفتد می‎توانید برای آن آماده شوید. 

CrystalDisk Info یک ابزار خوب برای این کار است. وقتی که آن را دانلود و باز کردید تمام مشخصات هارد درایو به همراه وضعیت سلامت کلی را می‎بینید. شما می‎توانید با استفاده از این اطلاعات ببینید که هارد درایو شما در وضعیت خوبی قرار دارد یا خیر. 

چطور یک هارد درایو خراب را تعمیر کنیم؟ 

تعمیر خرابی هارد درایو با استفاده از ویندوز 

برای دستگاه‎های ویندوز از فرمان Checkdisk برای اسکن هارد درایو خود استفاده کنید. برای این کار دکمه‎های Win + X را فشار داده، روی Windows Powershell (Admin) کلیک کنید. سپس chkdsk c: /f /r /x را وارد کنید. اگر ویندوز10 روی یک درایو دیگر است c: را تغییر دهید. 

این فرمان به پروسه‎ی chkdsk می‎گوید که سیستم شما را با یک سری پارامتر اضافه شده چک کند. /f خطاها را پیدا کرده و آن‎ها را رفع می‎کند. /r داده‎هایی را که در سکتور بد گیر کرده‎اند ریکاور می‎کند. /x به chkdisk فرمان می‎دهد که درایو را باز کند تا بتواند کارش را انجام دهد. البته حواستان باشد که این کار ممکن است چند ساعت یا حتی یک روز طول بکشد. درنتیجه زمانی این کار را انجام دهید که برای مدت طولانی نیازی به کامپیوتر خود ندارید. 

تعمیر یک هارد درایو با استفاده از مک او‎اس 

اگر از مک‎او‎اس استفاده می‎کنید می‎توانید همین کار را با کلیک روی دکمه منو اپل انجام داده سپس ریستارت کنید. Command+R را فشار دهید تا لوگوی اپل را ببینید. Disk Utility و سپس Continue را انتخاب کنید. در قسمت View روی Show All Devices کلیک کنید. روی درایو خود و سپس First Aid button کلیک کنید. آیکون آن شبیه به گوشی پزشکی است. سپس سیستم عامل دیسک شما را اسکن کرده و تلاش می‎کند تا خرابی‎های یافته شده را تعمیر کند. 

اکسترکت کردن داده از یک درایو غیرقابل تعمیر 

اگر تمام تلاشتان را کردید تا درایو را تعمیر کنید اما فایده نداشت می‎توانید هارد درایو را به طور کامل فرمت کنید. این کار داده‎های خراب را حذف کرده و کامپیوتر شما را به حالت اول بازمی‎گرداند اما به خاطر داشته باشید که اگر این کار را انجام دهید ممکن است تمام داده شما از بین برود. 

خوشبختانه راهی برای حفظ داده‎ی شما وجود دارد. شما می‎توانید داده‎های خود را به یک هارد درایو دیگر منتقل کنید تا پیش از فرمت نجات پیدا کنند. برای این کار باید درایو خراب را به یک درایو سالم متصل کرده و اطلاعات را روی درایو آن کپی کنید. شما همچنین می‎توانید از ابزارهای ریکاوری داده برای نجات بعضی از فایل‎ها پیش از فرمت استفاده کنید. این که چقدر این راه موفقیت آمیز باشد به میزان خرابی بستگی دارد اما امید می‏رود که بتوانید پیش از فرمت درایو حداقل بعضی از فایل‎ها را نجات دهید. 

اهمیت بکاپ گرفتن برای خرابی داده 

البته اگر از داده‎ی خود بکاپ گرفته باشید نیاز نیست هیچ کدام از این کارها را انجام دهید. لازم نیست که حتماً تمام کامپیوتر خود را ذخیره کنید، فقط ذخیره‎ی اطلاعات مهم کافی است. اگر می‎خواهید از فایل‎های خود بکاپ بگیرید راه‎های زیادی برای این کار وجود دارد. یک روش مناسب را پیدا کرده و از فایل‎های خود بکاپ بگیرید. 

مواظب داده‎هایتان باشید

خرابی داده می‎تواند مشکلات بسیار زیادی برای فایل‎های مهم شما ایجاد کند. به همین دلیل بکاپ گرفتن و مراقبت از هارد درایو برای جلوگیری از خرابی و نابودی فایل‎ها و پوشه‎های حساس بسیار مهم است. 

بیشتر بخوانید:

چند ترفند ساده اما طلایی برای بهبود عملکرد ویندوز 10

سریع‎ترین روش برای حذف برنامه‌ها از ویندوز10

ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، توییتر، اینستاگرام، سروش همراهی کنید.