یکی از مهم ترین آثار شیراز قصرابونصر است که به صورت بقایای بناها و یک حصار سنگی، دیوارهای آجری، ساختمان‌های خشتی و آستانه‌های سنگی فرو افتاده در شرق شیراز، بر بالای یک تپه دیده میشود.
بر اساس کاوش‌های انجام شده در این محل نمونه‌های سفال و قطعات ظروف سنگی عهد اشکانی و ساسانی را با سکه‌ها و آثاری دیگر از عهد سلوکی، کشف کرده‌اند.
بر پایه این کشفیات معلوم شد که در عهد اشکانیان بنایی محکم و محصور در آنجا احداث شده و در زمان ساسانیان هم مورد استفاده کامل بوده‌است.در زمانی که در این محل شروع به مطالعه شد،تخته سنگ های تخت جمشید را پیدا کردند،باستان شناسان موزه متروپولتین مصمم شدند که به این محل بیایند که یک اثر هخامنشی را از زیر خاک به بیرون بیاورند.اما هر چه گشتند هیچ اثر هخامنشی پیدا نشد بلکه آثار اشکانی و ساسانی و اسلامی بود،آثار هخامنشی فقط همان تخته سنگ های بود که دقیقا عین سنگ های تخت جمشید بود.طبق تحقیق باستان شناسان که باید تاریخ را مطالعه میکردند،متوجه شدند که اشکانیان این محل را ساختند و ساسانیان ساکن بودند و بعد از فروپاشی ساسانی مدفون شده تا این که عضدالدوله دیلمی این دژ را ترمیم کرده و به نام پسرش ابونصر شهرت داده و به همین دلیل کاخ یا قصر ابونصر نام گذاری شده و به همین دلیل آثار دیلمی در این محل بسیار زیاد دیده میشود.
یکی از دلایلی که سنگ های تخت جمشید در این محل به وفور یافت شد این بود که عضدالدوله به شدت دوست داشت بنایی چون تخت جمشید درست کند و دستور داده بود که سنگهای تخت جمشید را به این محل بیاورند و در این مکان نصب کنند،(البته در سال های بعد در سر جای خودش قرار دادند)تخته سنگ ها فقط در این قسمت نبودند بلکه در مسجد عتیق شیراز هم نمونه های یافت شده بود.
بعد از فروپاشی هخامنشی و روی کار آمدن سلوکیان و اشکانیان,قوم اصیل هخامنش در فارس ماندگار شدند،اما قدرتی نداشتند و تنها چیزی که از آنها مانده بود فرهنگ و هنر بود،این قوم در شهر استخر و پاسارگارد زندگی میکردند که به نام فراهخامنشی شناخته میشدند.با کاووش در قصر ابونصر باستان شناسان متوجه شدند که این مردم فرا هخامنشی هم در این محل ساکن بودند.
دژ اصلی یکی از آتشکده های ساسانیان در این محل قرار داشته است.این قصر تا قرن ۴ه.ق بدون استفاده بوده تا این که به نام ابونصر نام گذاری میشود.بعد از مرگ پدر(عضدالدوله) و درگیری های میان صمصام‌الدوله با برادر زاده خود امین الدوله چند محوطه به شدت تخریب شد(شهر فناخسرو،شهر استخر)و مهم ترین اثر همین قصر ابونصر بود که با خاک یکسان شد.(حدود ۱۱۰۰ سال پیش)در این محل همچنین مهرهایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام، یافت شده که حاوی نام شیراز است.
این منطقه زمانی تجارت بسیار پر رونقی داشته و احتمالاً یک شاهراه تجاری در جنوب ایران بوده‌است.
گروه کاوش دانشگاه شیکاگو، در فاصله سالهای ۱۹۳۱-۱۹۳۳ یا ۱۳۱۰-۱۳۱۲ یک عکس هوایی هم از محوطهٔ تخت ابونصر انداخته‌اند که در پایین می‌بینید.
یکی از کاوشگران قصر ابونصر پروفسور ریچارد فرای بوده است.در فارسی نامه ناصری که در سالهای آخر قرن سیزدهم هجری قمری تالیف یافته درباره این مکان تاریخی چنین آمده: «قصر ابونصر ... فرسخی بیشتر شرقی شیراز است. بر کوه شمال قصر ابونصر چهار درگاه هر یک از سه سنگ که در بازوی هر یک از سه ذرع شاه گذشته و پهنای هر یک ذرع و نیمی بیشتر است ودر هر دو بازوی آنها از جانب داخل دو صورت آدمی از سنگ تراشیده و این چهار درگاه بر چهار جانب عمارتی بوده که درازای هر ضلعی از آن نزدیک به دوازده ذرع است و اکنون از آن عمارت جز آن چهار درگاه چیزی باقی نیست و برسنگهائی که دیوار آن عمارت بوده و افتاده است صورت آدمی و جانوران بسیار تراشیده‌اند و رنگ تمام این سنگها سیاه است و تمثال آنها بزرگ ... و در داخل دره این کوه جائی است که آن را مسجد سلیمان علی نبینا و علیه السلام گویند».این محل با نام «تخت سلیمان» در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ در فهرست آثار تاریخی ایران ثبت شده‌است.
ثبت نظر