شاید تاکنون به کررات نام فیس‌بوک، اینستاگرام، تلگرام، گوگل پلاس و دیگر شبکه‌های اجتماعی را شنیده باشید. درواقع این روزها کمتر کسی از افراد علاقه‌مند به دنیای فناوری را مي‌بینیم که دست‌کم در یک یا چند شبکه اجتماعی عضو نبوده و فعالیت نداشته باشد. درواقع می‌توان گفت جز موارد استثنا همه افرادی که با اینترنت سروکار دارند بخش قابل‌توجهی از فعالیت‌های روزانه خود را در فضای مجازی به شبکه‌های اجتماعی اختصاص می‌دهند. ما در قسمت اول این مطلب به طور مفصل به بررسی عوامل پیدایش و علل افزایش محبوبیت این گونه سرویس‌ها خواهیم پرداخت و در این قسمت نیز قصد داریم به بررسی انواع شبکه‌ها اجتماعی مجازی بپردازیم.

به طور کلی شبکه‌های اجتماعی مجازی به ۳ دسته کلی تقسیم میشوند که وجه پیش نیاز استفاده از تمام آنها‌، دسترسی به شبکه اینترنت است.

1. اصلی‌ترین، شناخته شده ترین و کاربردی‌ترین شبکه‌های اجتماعی دسته اول مانند فیس‌بوک، گوگل پلاس یا کلوب میباشند.این شبکهها دارای بستری هستند که کاربران بر روی آن‌ها می‌توانند تجربیات روزانه خود را به پیوست کردن تصاویر، ویدئو، استیکر و موارد این چنینی با افراد مدنظر در میان گذارند. در این گونه شبکه‌هایی اجتماعی به طور کلی محدودیتی برای میزان کلمات، تعداد تصاویر پیوست شده وجود نداشته و کاربران می‌توانند در صورت تمایل فهرستی از افرادی که می‌شناسند را انتخاب کرده و مطالبشان را صرفا با آن‌ها در میان گذارند.

• در این بخش برخی شبکه‌های اجتماعی مانند توئیتر هستند که مانند دسته اول اگرچه قابلیت به اشتراک گذاری مطالب با سایر افراد همچنان وجود دارد، با این حال محدودیت‌هایی نیز از قبیل تعداد کلمات و یا تعداد تصاویر قابل پیوست در آن‌ها تعریف شده است. 
• زیرشاخه دیگر دسته اول میکروبلاگ‌ها قرار دارند که به وفور در میان شبکه‌های فارسی زبان یافت می‌شود. میکروبلاگ نوعی وبلاگ نویسی است که به کاربران امکان نوشتن متن‌های کوتاه و منتشر کردن آن را می‌دهد (اغلب ۱۴۰ حرف) که هم برای نمایش عمومی  و هم نمایش به گروه‌های محدود که کاربر آن‌ها را انتخاب کرده است، به کار می‌رود. میکروبلاگ کاربران را قادر به تبادل عناصر کوچکی مثل فایل‌های کم حجم و نوشته‌های کوتاه می‌کند. به این نوشته‌های کوچک که در میکروبلاگ به اشتراک گذاشته می‌شود، میکروپست می‌گویند.
•  درنهایت آخرین زیرشاخه دسته اول را می‌توان شبکه‌های اجتماعی موضوع دانست که با اهداف و مسیر دهی خاصی ایجاد میشوند.Socl نام شبکه اجتماعی مایکروسافت بوده که بدون شک برخی تاکنون نام آن را هم نشنیده‌اند، با این حال ردموندی‌ها چند سالی است که آن را صرفا برای ارتباط دانش آموزان با یکدیگر ایجاد کرده‌اند. در کشور ما هرچند شبکه ملی رشد به خودی خود یک شبکه اجتماعی محسوب می‌شود، با این حال سرمایه گذاری بیشتری بر روی بستر سازی یک شبکه اجتماعی پیرامون یک تفکر و عقیده خاص صورت گرفته است که از جمله آن‌ها می‌توان به شبکه اجتماعی تبیان و یا افسران جنگ نرم اشاره کرد.

تفاوت اصلی میکرو وبلاگ‌ها با شبکه‌های اجتماعی دسته اول، در محدودیت‌ها و نبود زیر ساخت اختصاصی آن‌ها است. به عنوان مثال شاید جالب باشد که بدانید تمامی شبکه‌های داخلی مانند فیس نما، هم میهن، پیوندها و غیره از یک سیستم مدریت محتوا و پلتفرم استفاده می‌کنند و گردانندگان آن‌ها تنها با برخی تغییرات ظاهری و ایجاد عوامل جذاب در پی افزایش تعداد کاربران خود اقدام می‌کنند.

البته در این بین شبکه‌هایی مانند فرندفا یا آیتگ هم که هدف اصلی آن‌ها ایجاد پلی میان افراد برای برقرار کردن روابط جدید بود وجود داشت. این دست از شبکه‌ها اگرچه تا چند سال پیش و قبل از ظهور شبکه‌های اجتماعی موبایلی بسیار محبوب بودند، با این حال با همه گیر شدن طب استفاده از دسته سوم که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد به مرور زمان از بین رفتند.

2. دسته دوم از شبکه‌های اجتماعی آن‌هایی هستند که به منظور برخی قابلیت‌ها خاص طراحی شده‌اند. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر عنوان کنیم، کاربران در این گونه شبکه‌ها صرفا مجاز به شیر کردن برخی فرمت‌های خاص مانند عکس، فیلم، فایل صوتی، کتاب دیجیتال و غیره هستند. از جمله این شبکه‌های اجتماعی که در در قسمت بعدی به طور مختصر با برخی از آن‌ها آشنا خواهیم شد می‌توان به اینستاگرام، یوتیوب، ساند کلود و یا آپارات، لرنزو، شبکه یا تست صدا اشاره کرد.
3. دسته آخر از شبکه‌های اجتماعی که طی سال‌های اخیر و هم زمان با اوج گرفتن استفاده از گوشی‌های هوشمند محبوبیت پیدا کردند، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی به اصطلاح موبایلی هستند. به یاد داشته باشید که هرچند اغلب شبکه‌های اجتماعی دسته اول نیز اپلیکیشنی در جهت دسترسی از طریق گجت‌هایی مانند گوشی یا تبلت دارند، با این حال شبکه‌های اجتماعی موبایلی به دلیل پیچیدگی کمتر، کاربر محور بودن و امکان برقراری ارتباط با حداقل پیش نیاز از محبوبیت خاصی در بین اقشار مختلف جامعه برخوردارند. از جمله شناخته شده ترین پیام‌رسان‌های موبایلی می‌توان به اسکایپ، وایبر، لاین، اسنپچت و یا تلگرام که این روزها به محبوب‌ترین شبکه اجتماعی ایران تبدیل شده اشاره کرد.