این موضوع در نظام‌های حقوقی و مشاوره حقوقی متنوع به‌ دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه به بیان جزئیات این مبحث خواهیم پرداخت.

مرجع صالح در دعاوی راجع به ترکه متوفی

مرجع صالح در دعاوی راجع به ترکه متوفی، دادگاه‌های عمومی حقوقی هستند. این دادگاه‌ها به‌ صورت تخصصی به دعاوی مربوط به ترکه رسیدگی می‌کنند.

مهم‌ترین وظایف و اختیارات دادگاه‌های عمومی حقوقی در رابطه‌ با ترکه متوفی عبارت‌اند از:

1. حصر وراثت: تعیین و شناسایی ورثه قانونی متوفی

2. تشخیص اموال و دارایی‌های متوفی (ترکه)

3. رسیدگی به دعاوی مربوط به ترکه، مانند ادعای وصیت، تقسیم ارث و مطالبه دیون

4. صدور اذن در فروش اموال ترکه در صورت نیاز

5. نظارت بر امور مربوط به ادارۀ ترکه و تقسیم آن بین ورثه

6. تعیین سهم‌الارث هر یک از ورثه و صدور حکم تقسیم ارث

بنابراین، دادگاه‌های عمومی حقوقی، مرجع صلاحیت‌دار و تخصصی برای رسیدگی به کلیه دعاوی مربوط به ترکه متوفی تقدیم شده توسط وکیل، هستند.

مراحل تقسیم ارث

مراحل تقسیم ارث به شرح زیر است:

1. تعیین اموال متوفی (ترکه):

شناسایی و محاسبه تمام اموال منقول و غیرمنقول متوفی

کسر مخارج دفن و بدهی‌های متوفی از ترکه

2. تعیین وراث و طبقات ارث:

شناسایی همه وراث واجد شرایط از هفت‌طبقه ارث

مشخص‌کردن نسبت و رابطه هر وارث با متوفی

3. تعیین سهم‌الارث هر وارث:

محاسبه سهم مشخص شده برای هر طبقه وراث

تقسیم سهم طبقه بین وراث همان طبقه بر اساس جنسیت و نسبت

4. تقسیم ترکه:

اختصاص ترکه به وراث متناسب با سهم‌الارث هر یک

در صورت وجود اموال غیرقابل‌تقسیم، فروش و تقسیم وجه حاصل

5. اجرای وصیت متوفی:

اگر متوفی وصیت کرده باشد، اجرای آن پس از تقسیم ارث

این مراحل با دقت و بر اساس قوانین مربوطه باید انجام شود تا تقسیم ارث به‌درستی صورت گیرد.

نحوه ارث‌ بردن زوجین

نحوه ارث‌بردن زوجین به شرح زیر است:

1. موارد ارث‌بردن زوج از زوجه متوفی:

اگر زوجه فرزند داشته باشد، زوج ارث می‌برد و سهمش یک‌چهارم ترکه است.

اگر زوجه فرزند نداشته باشد، زوج ارث می‌برد و سهمش نصف ترکه است.

2. موارد ارث‌بردن زوجه از زوج متوفی:

اگر زوج فرزند داشته باشد، زوجه ارث می‌برد و سهمش یک‌هشتم ترکه است.

اگر زوج فرزند نداشته باشد، زوجه ارث می‌برد و سهمش ربع ترکه است.

3. سایر موارد:

اگر متوفی فرزند داشته باشد، اما زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند (مثلاً طلاق‌گرفته باشند)، زوجه سهمی ندارد.

اگر متوفی فرزند نداشته باشد، اما زوجین از یکدیگر ارث نمی‌برند، زوجه سهم نصف ترکه را خواهد داشت.

به‌ طور کلی، میزان ارث‌بردن زوجین بستگی به وجود یا عدم وجود فرزند از متوفی و نوع رابطه زوجین با متوفی دارد.

عدم تعلق ارث در ازدواج موقت

در مقالات آمده است که در خصوص عدم تعلق ارث در ازدواج موقت (ازدواج متعه)، موارد زیر باید مدنظر قرار گیرد:

1. در ازدواج موقت، به دلیل موقتی بودن این نوع ازدواج، زوج و زوجه از یکدیگر ارث نمی‌برند.

2. بنابراین در صورت فوت یکی از طرفین ازدواج موقت، آن فرد ارثی از طرف دیگر نخواهد برد.

3. تنها استثناء، در صورتی است که زوجین قبل از عقد موقت، عقد دائم هم داشته باشند. در این حالت، آنها می‌توانند از یکدیگر ارث ببرند.

4. در ازدواج موقت، اگر فرزندی متولد شود، فرزند از پدر ارث می‌برد اما از مادر ارثی دریافت نمی‌کند.

5. همچنین اموال و ترکه متوفی در ازدواج موقت، تنها به سایر وراث دائمی وی تعلق می‌گیرد.

بنابراین، در ازدواج موقت، ارث‌بردن زوجین از یکدیگر مورد شناسایی قرار نمی‌گیرد و ترکه متوفی نیز به سایر وراث دائم وی منتقل می‌شود.

رابطه توارث بعد از طلاق

دررابطه‌با توارث بعد از طلاق، موارد زیر باید مدنظر قرار گیرد:

1. در صورت طلاق زوجین، دیگر زوج و زوجه ارثی از یکدیگر ندارند. به‌عبارت‌دیگر، پس از طلاق، زوجین دیگر وراث یکدیگر محسوب نمی‌شوند.

2. استثنایی بر این قاعده وجود دارد و آن اینکه چنانچه طلاق در حال بیماری منجر به فوت باشد، زوج و زوجه همچنان وارث یکدیگر خواهند بود.

3. همچنین در صورتی که طلاق بر اثر اجبار یا اکراه صورت گرفته باشد، طلاق معتبر شناخته نمی‌شود و زوجین همچنان وارث یکدیگر محسوب می‌شوند.

4. در صورت فوت یکی از زوجین پس از طلاق، ترکه متوفی به سایر وراث قانونی وی تعلق می‌گیرد و زوج/زوجه طلاق‌گرفته، ارثی از آن نخواهد برد.

5. استثنائاً، در صورتی که زوجین پس از طلاق، مجدداً با یکدیگر ازدواج کنند، در این صورت می‌توانند از یکدیگر ارث ببرند.

بنابراین، به‌ طور کلی پس از طلاق، زوجین دیگر وارث یکدیگر نیستند، مگر در موارد استثنایی که ذکر شد.

پرداخت بدهی‌های متوفی توسط ورثه

در خصوص پرداخت بدهی‌های متوفی توسط وراث، موارد زیر باید مدنظر قرار گیرد:

1. بر اساس قوانین، پس از فوت فرد، ابتدا بدهی‌های وی از ترکه او پرداخت می‌شود و سپس باقی‌مانده ترکه بین وراث تقسیم می‌گردد.

2.به‌عبارت‌دیگر، وراث موظف هستند تا حد ارث خود، بدهی‌های متوفی را پرداخت کنند. اگر ترکه کافی نباشد، وراث مجبور به پرداخت بدهی‌ها از جیب خود نیستند.

3. اگر یکی از وراث از پرداخت بدهی‌ها امتناع کند، می‌توان سهم ارثی او را کاهش داد تا بدهی‌ها پرداخت شود.

4. هزینه‌های مربوط به دفن متوفی نیز جزو بدهی‌های وی محسوب می‌شود و وراث موظف به پرداخت آن هستند.

5. در صورتی که متوفی وصیت‌نامه‌ای داشته باشد که مغایر با قوانین ارث باشد، ابتدا بدهی‌های وی پرداخت می‌شود و سپس ترکه بر اساس قوانین ارث تقسیم می‌گردد.

6. اگر ترکه متوفی برای پرداخت بدهی‌ها کافی نباشد، وراث مجبور به پرداخت بدهی‌ها از جیب خود نیستند.

بنابراین، وراث موظف هستند تا حد ارث خود، بدهی‌های متوفی را پرداخت کنند، اما مسئولیتی فراتر از آن ندارند.