اما به‌تازگی محققان دانشگاه توئنته هلند با توسعه فناوری انقلابی جدیدی، قدمی بزرگ به سمت آینده‌ای بدون GPS برداشته‌اند؛ آن‌ها موفق شده‌اند کنترل نور با استفاده از امواج صوتی را به واقعیت تبدیل کنند.

دستاوردی نوین؛ مهار نور به کمک صوت در ابعاد نانوچیپ

بر اساس گزارشی از phys.org، پژوهشگران توانسته‌اند پدیده‌ای پیچیده به نام پراکندگی تحریک‌شده بریلوئن را نه تنها مهار کنند، بلکه از آن در ساخت تراشه‌های نوری فوق‌پیشرفته بهره ببرند. این پدیده زمانی اتفاق می‌افتد که پرتوهای نور درون یک ماده باعث تولید امواج صوتی شوند و این امواج به‌صورت زنجیروار مجدداً مسیر نور را تحت تأثیر قرار دهند.

در گذشته، چنین رفتاری باعث اختلال در فیبرهای نوری می‌شد؛ اما حالا محققان با استفاده از ماده‌ای خاص به نام لیتیم نایوبیت توانسته‌اند این واکنش را به شکلی هدفمند کنترل کنند. نتیجه این کشف، امکان ساخت تراشه‌هایی است که در آن‌ها نور به‌وسیله صدا هدایت می‌شود و این یعنی انقلابی در فناوری‌های نوری و ارتباطی در راه است.

گامی به‌سوی تراشه‌های مستقل از GPS؛ کوچک اما قدرتمند

اما این فناوری چه ارتباطی با GPS دارد؟ دستگاه‌هایی مانند پهپادها و ماهواره‌ها به‌طور مداوم نیاز به تعیین موقعیت دارند و در شرایطی که GPS در دسترس نیست یا سیگنال‌ها مختل می‌شوند، این نیاز چالش‌برانگیز می‌شود. یکی از راه‌حل‌ها، استفاده از ساعت‌های اتمی فوق‌دقیق است که بدون وابستگی به GPS، موقعیت را از طریق محاسبات زمان‌بندی تعیین می‌کنند.

مشکل اینجاست که ساعت‌های اتمی سنتی بسیار حجیم هستند و برای دستگاه‌های قابل‌حمل کاربردی ندارند. اما فناوری جدید کنترل نور با صدا، امکان ساخت ساعت‌های اتمی در ابعاد یک تراشه کوچک را فراهم کرده است. این یعنی می‌توان چنین تراشه‌هایی را در تجهیزات قابل‌حمل مثل گوشی، پهپاد یا حتی ماهواره‌ها تعبیه کرد و بدون نیاز به GPS، موقعیت‌یابی را انجام داد.

کاربردهای گسترده؛ از مسیریابی تا نسل بعدی ارتباطات

جدا از موضوع مکان‌یابی، تراشه‌های مبتنی بر این فناوری قابلیت فیلتر کردن دقیق سیگنال‌ها را نیز دارند. این ویژگی در حوزه‌هایی مثل شبکه‌های نسل ششم (6G)، تجهیزات نظامی پیشرفته، اینترنت ماهواره‌ای و حتی فناوری‌های کوانتومی بسیار کاربردی خواهد بود.

هرچند هنوز این تراشه‌ها نمی‌توانند به‌طور کامل جایگزین GPS شوند، اما گامی بزرگ به‌سوی سیستم‌های ناوبری مستقل و مقاوم در برابر اختلال محسوب می‌شوند. آینده مکان‌یابی، دیگر محدود به ماهواره‌ها و GPS نخواهد بود، بلکه به کمک چیپ‌های هوشمند نوری، مسیریابی دقیق در هر شرایطی ممکن خواهد شد.

اگر به اخبار دنیای تکنولوژی علاقه مند هستید، ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، روبیکا، توییتر، اینستاگرام و آپارات همراهی کنید.