آیا می‌دانستید که بیشتر گوشی‌ها اطلاعات را در هر عکسی که می‌گیرند ذخیره می‎کنند؟ به این اطلاعات متادیتا می‌گویند. وقتی که شما این عکس‌ها را به اشتراک می‌گذارید ( برای مثال آن را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذارید) این اطلاعات درون عکس مخفی باقی می‌مانند و بقیه خیلی راحت می‌توانند به آن دسترسی داشته باشند. به این متادیتا، دیتای EXIF (فرمت فایل تصویر قابل تعویض) می‌گویند که در بیشتر مواقع خطری ندارند. اما در بعضی مواقع ممکن است مورد سوء استفاده قرار گیرند. در این مقاله‌ی فیسیت ما همه چیز را درمورد متادیتای عکس و حذف آن به شما می‌گوییم. 

دیتای EXIF چیست؟ 

عکاسی یک پروسه پیچیده و تکنیکی است که یاد گرفتن آن‌ سال‌ها زمان می‌برد. دیتای EXIF دراصل این اطلاعات تکنیکی است که در فایل تصویر ذخیره می‌شود. با اکسترکت کردن و نگاه انداختن به دیتای EXIF می‌توان دریافت که آن عکس خاص به چه صورت گرفته شده است. شما توسط آن می‌توانید اطلاعات خود را درمورد عکاسی بالا ببرید. دیتای EXIF شامل اطلاعات زیر است:

• مدل و سازنده دوربین 

• داده و زمان گرفته شدن عکس 

• روش فشرده سازی استفاده شده در عکس 

• دیافراگم، سرعت شاتر و تنظیمات ISO

• سنجش نور 

• سنجش فلش

• رزلوشن پیکسل 

به طور کلی داده EXIF بی خطر است و اطلاعات خصوصی را لو نمی‌دهد. مشکل اینجاست که بعضی از دستگاه‌ها داده‌های بیشتری را در عکس جاسازی می‌کنند که ممکن است امنیت و حریم شخصی را به خطر بیندازند. برای مثال گوشی هوشمندی را تصور کنید که دارای دوربین و GPS است. وقتی که شما با گوشی خود عکس می‌گیرید مشخصات GPS مکانی که در تصویر است در عکس ذخیره می‎شود. این کار برای تگ کردن لوکیشن عکس مناسب است اما ممکن است توسط آن آدرس خانه خود را در اختیار کسانی بگذارید که عکس شما را در شبکه‌های اجتماعی می‌بینند. 

یک دوربین DSLR را تصور کنید که سال‌هاست از آن استفاده می‌کنید. داده EXIF ممکن است نه تنها شرکت سازنده و مدل دوربین شما را لود دهد بلکه ممکن است شامل شماره سریال دوربین نیز باشد. اگر یک عکس نامناسب را روی اینترنت منتشر کنید دوربین شما قابل ردیابی خواهد بود.درضمن این عکس می‌تواند برای یافتن دیگر عکس‌هایی که روی اینترنت منتشر کرده‌اید استفاده شود. 

آیا ممکن است که دیتای EXIF برایتان دردسر ساز شود؟ احتمالش خیلی کم است اما صفر نیست. درنتیجه اگر به دلیل خاصی دیتای EXIF را رها نمی‌کنید بهتر است که آن را به طور کلی حذف کنید. در این مقاله ما به شما یاد می‌دهیم که چطور این کار را انجام دهید:

1- حذف دیتای EXIF با استفاده از ویندوز فایل اکسپلورر 

ویندوز یک روش بسیار ساده برای حذف دیتای EXIF دارد. تنها کافی است فایل اکسپلورر را باز کرده عکس را بیابید. روی آن کلیک راست کرده و Properties را انتخاب کنید. روی تب Details کلیک کنید. ویندوز10 دو نوع دیتای EXIF را می‌یابد: Camera و Advanced photo. دیتای Camera شامل مشخصات تکنیکی مثل دیافراگم، سنجش نور و طول فکوس است. داده Advanced photo شامل شماره سریال، بالانس نور سفید، نسخه‌ی EXIF و غیره است. 

همانطور که در تصویر زیر می‌بینید می‌توانید با کلیک کردن روی گزینه‌ی Remove Properties and Personal Information ابزار حذف EXIF را باز کنید. این ابزار به شما اجازه می‌دهد که یا یک کپی از عکس بدون متادیتای آن بگیرید یا انتخاب کنید که کدام مشخصات از آن حذف شوند. شما همچنین می‌توانید در فایل اکسپلورر چندین عکس را انتخاب کرده و از این روش برای حذف متادیتا از همه‌ی عکس‌ها با هم استفاده کنید. 

نکته: نقطه ضعف این روش این است که ویندوز10 نمی‎تواند همه‌ی اطلاعات EXIF را حذف کند. نمی‌دانیم چرا مایکروسافت چنین محدودیتی را قائل شده اما اگر قصد دارید همه‌ی دیتای EXIF را به طور کامل حذف کنید بهتر است که از یکی از دو روش زیر استفاده کنید. 

2- حذف دیتای EXIF با استفاده از GIMP

GIMP یک نرم‌افزار رایگان و متن باز است که به راحتی می‌تواند دیتای EXIF را از عکس حذف کند. درضمن روش استفاده از آن از ویندوز10 نیز راحت‌تر است. تنها کاری که باید بکنید این است که GIMP را باز کنید. عکس خود را در آن باز کرده و به File > Export As بروید. هر نامی که دوست دارید روی آن بگذارید و آن را با فرمت JPG ذخیره کنید. روی دکمه Export کلیک کنید. برای مشاهده‌ی گزینه‌های اکسپورت پانل  Advanced Options را باز کرده و تیک گزینه‎ی Save EXIF data را بردارید. گزینه‌های دیگر را مطابق با سلیقه خود تغییر داده و روی Export کلیک کنید.

تنها نقطه ضعف این روش این است که نمی‌توانید به طور همزمان اطلاعات چند عکس را حذف کنید. 

نکته: از فوتوشاپ نیز می‌توانید برای این کار استفاده کنید. 

3- حذف دیتای EXIF با استفاده از اپلیکیشن موبایل

اگر بیشتر با گوشی عکس می‌گیرید بهتر است از یک اپلیکیشن حذف دیتای EXIF استفاده کنید تا مجبور نشوید عکس‌های خود را به کامپیوتر منتقل کنید. پیش از نصب یک اپلیکیشن شخص ثالث تنظیمات اپلیکیشن دوربین خود را چک کنید تا ببینید امکان حذف دیتای EXIF وجود دارد یا خیر. بعضی از اپلیکیشن‌های دوربین تنها به شما امکان حذف لوکیشن را می‌دهند درحالی که در بقیه می‌توانید دیتای EXIF را به طور کامل غیرفعال کنید.

اگر گوشی شما این قابلیت را نداشت روی اندروید می‌توانید برای حذف دیتای EXIF از Metadata Remover و اپلیکیشن Metapho برای حذف داده EXIF روی آیفون استفاده کنید. هردو اپلیکیشن رایگان هستند اما در اپلیکیشن Metapho برای باز کردن قفل قابلیت حذف متادیتای عکس، ویرایش تاریخ و لوکیشن و به اشتراک گذاری امن باید پول بپردازید. 

این نکات را به خاطر بسپارید 

وقتی که از یک سرویس میزبانی عکس آنلاین استفاده می‌کنید گزینه‌ای را انتخاب کنید که به صورت خودکار دیتای EXIF را حذف می‌کند. تنظیمات شبکه اجتماعی خود را در قسمت تنظیمات حریم شخصی عکس در فیسبوک چک کنید. دیتای EXIF تنها یکی از روش‌هایی است که ما توسط آن به صورت ناخواسته اطلاعات زیادی را درمورد خود منتشر می‌کنیم. 

بیشتر بخوانید:

ظهور بات‎نت‎های اینترنت اشیاء ( چطور دستگاه‎های خود را محافظت کنیم؟)

ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، روبیکا، توییتر، اینستاگرام، سروش همراهی کنید.