شاید این حرف کمی شبیه به تئوری توطئه باشد اما شبکه‎های اجتماعی ذهن شما را کنترل می‎کنند. البته منظور ما این نیست که یک نیروی شیطانی پشت قضیه است. تمام شبکه‎های اجتماعی ترکیبی از اطلاعات روان آزاد و قدرت گواه اجتماعی است و ترکیب این دو با هم می‎تواند روی شما به شدت تأثیر بگذارد. اما این پلتفرم‎ها چطور می‎توانند روی ما و عقایدمان اثر بگذارند؟ 

بات‎ها مشخص می‎کنند که چه چیزی محبوب و ترند هستند

شما ترجیح می‎دهید حسابی را در اینستاگرام فالوو کنید که سه هزار فالوور دارد یا سیصد فالوور؟ بیشتر احتمال دارد روی یک لینک در توییتر کلیک کنید که 58 هزار لایک خورده یا 58 لایک؟ گواه اجتماعی عاملی است که می‎تواند روی تصمیم شما اثر بگذارد و در شبکه‎های اجتماعی به راحتی می‎توان آن را تقلب کرد. 
بنا به گزارش مرکز تحقیقاتی پیو، حدود دو سوم لینک‎هایی در توییتر توسط بات‎ها به اشتراک گذاشته شده‎اند. به بیان دیگر بات‎ها دوبرابر بیشتر از انسان‎ها لینک به اشتراک گذاشته‎اند. حتی با وجود حذف بات‎ها هنوز هم حدود 95 میلیون حساب بات در اینستاگرام وجود دارد که ده درصد از کل کاربرانش را تشکیل می‎دهد. 
با وجود این تعداد بات که خود را جای انسان جا می‎زنند دیگر تعداد فالوور، لایک، کامنت و چیزهای به اشتراک گذاشته شده معنی خود را از دست داده‎اند ولی ما هنوز هم به آن‎ها اعتماد می‎کنیم. شاید این موضوع کم اهمیت به نظر برسد. برای مثال ممکن است شما از یک ویدئو وایرالی خوشتان بیاید زیرا دو میلیون بار به اشتراک گذاشته شده است. اما درمورد مسائل مهم مثل سیاست و دین ترندهای شبکه‎های اجتماعی که توسط بات‎ها معروف شده‎اند می‎تواند اثری جدی داشته باشد. از اثر گذاشتن روی نظر رأی دهندگان تا توضیحاتی دروغین درمورد سلامتی، بات‎ها می‎توانند مشکلاتی بسیار بیشتر از کامنت‎های الکی زیر پست‎ها ایجاد کنند. 

فید خبرها شما را در برابر افکاری که دوست ندارید در امان نگاه می‎دارد 

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که کسی را در اینستاگرام میوت کرده باشید تا کمتر سلفی‎های بی نمکش را ببینید. یا برای مثال یکی از بچه‎های دانشگاهتان را آنفالوو کرده باشید تا دیگر پیام‎های جنسیت زده‎اش را نبینید. این که بخواهیم مدام شاهد افکاری باشیم که ما را ناراحت می‎کند آزار دهنده است. اگر مردم حاضرند پول بیشتر بدهند تا نظراتی که دوست ندارند را نخوانند از کجا معلوم حاضر نباشند کاری کنند تا رقیب را به طور کامل از فیسبوک بیرون بیندازند؟ 
قسمت فید شما نه تنها توسط افرادی که فالوو کرده‎اید بلکه پست‎هایی که دوست دارید، به اشتراک گذاشته اید و درموردشان نظر داده‎اید شکل گرفته‎ است. الگوریتم این شبکه‎ها فعالیتتان را آنالیز کرده و سپس پست‎هایی که دوست دارید را به شما نشان می‎دهد که در بیشتر مواقع پست‎هایی است که خودتان نیز با آن‎ها موافق هستید. به همین دلیل وقتی که فید خود را می‎گردید به ندرت چیزی خواهید دید که با اعتقادات شما مغایر باشد. درنتیجه فید شما یک اتاق اکو شده است که نظر عموم را تحریف می‎کند. 

اینستاگرام نظر شما را درمورد زیبایی تغییر می‎دهد 

قبلاً تشخیص زیبایی از زشتی توسط صنعت مد تعیین می‎شد و انحصاری بود. اما اینستاگرام که در دست مردم عادی است در این زمینه دست درازی کرده و باعث شده آن‎ها تعیین کنند چه چیزی زیبا و چه چیزی زشت است. به نظر می‎رسد که این موضوع باید باعث شود که ما زاویه‎ای واقع گرایانه و رنگی‎تر از مردم نژادهای مختلف، قیافه‎ها و ‎سایزهای مختلف ببینیم که همه به یک اندازه به این شبکه دسترسی دارند. 
البته بسیاری از این پلتفرم برای تغییر نظر ما درمورد نقص‎ها و زیبایی ارائه می‎دهند. اما برای بیشتر مردم اینستاگرام منبع اضطراب و فشار است و کاری را می‎کند که پیش‎تر مجلات مد می‎کردند. در سال 2015 شرکت داو با بیش از هزار زن مصاحبه کرد و در نتیجه اعلام کرد که 25 درصد گفته بودند که شبکه‎های اجتماعی نظر آن‎ها را درمورد زیبایی تغییر داده و 78 درصد نیز گفته بودند که شبکه‎های اجتماعی زنان را آنطور که هستند نشان نمی‎دهد. 
از آنجایی که اپلیکیشن‎هایی که جوش را حذف کرده و در بدن شما سیکس پک جای می‎دهند میلیون‎ها بار دانلود می‎شوند اینستاگرام تبدیل شده به جایی برای نشان دادن عکس‎های تقلبی درمورد هیکل‎ها و پوست‎های خوب و چه خوشتان بیاید یا خیر این تصاویر زیبا روی شما نیز اثر می‎گذارد. 

عکس‎های سفر انتظارات غیرواقعی ایجاد می‎کنند 

با وجود 385 میلیون پست با هشتگ #travel اینستاگرام به مکانی برای انتخاب مقصد سفر تبدیل شده است. همه‎ی ما عکس‎های زیبای غروب خورشید در سفر بالی و فضای گاتیک سفرمان به پراگ را روی این شبکه‎ها می‎گذاریم. اما مشکل اینجاست که بیشتر این عکس‎ها هیچ شباهتی به واقعیت ندارند. 
در یک تحقیق در سال 2018، 36 درصد کاربران گفته بوند که برای تحت تأثیر قرار دادن فالوورهایشان عکس‎های سفر غیرواقع‎گرایانه پست می‎کنند. از حسود ساختن دوستان گرفته تا رقابت با اینفلوئنسرها بسیاری از مردم گفته بودند که تلاش می‎کنند کاری کنند تا سفرشان بهتر از چیزی که واقعاً بوده به نظر برسد. 
جالب اینجاست که بیشتر این افراد گفته بودند که پست‎های روی شبکه‎های اجتماعی روی انتخاب‎هایشان اثر گذاشته و 86 درصد آن‎ها، بدون توجه به سن، گفته بودند که به عکس‎های دوستان و فامیلشان اعتماد دارند. اگر شما هم مقصد سفرتان را بر اساس عکس‎های اینستاگرام انتخاب می‎کند به احتمال زیاد ناامید خواهید شد. چرا که ممکن است میدان‌های زیبای رم پر از توریست و یا سواحل زیبای سری‏لانکا پر از زباله باشد درحالی که شما در اینستاگرام چیزهای دیگری دیده بودید. 

چطور گول نخوریم؟ 

چیزی که در شبکه‎های اجتماعی ببینید روی شما اثر خواهد گذاشت، به خصوص اگر خودتان هم از آن موضوع خوشتان بیاید. چرا که همه‎ی ما دوست داریم فکر کنیم که همه با ما درمورد موضوعی خاص موافق هستند و یا جایی بسیار زیبا و بی‎نقص در دنیا وجود دارد که می‎توانیم به آن سفر کنیم. 
اما اگر دوست ندارید گول بخورید اول از همه باید بپذیرید که این یک حقیقت است. سپس برای فرار از حباب اطلاعاتی خود اعدادی که می‎بینید را مورد سوال قرار دهید. از حقیقت داشتن اطلاعات مطمئن شوید و سعی کنید از مکان‎هایی که قصد سفر به آن‎ها را دارید عکس واقعی بیابید. به بیان دیگر هرچه را که روی اینترنت می‎بینید باور نکنید. شما می‎توانید شبکه‎های اجتماعی خود را به طور کامل حذف کنید. البته این حرکت زیادی رادیکال است به خصوص که بسیاری از ما با آن کار می‎کنیم و یا با دوستانمان در ارتباط هستیم. درنتیجه بهتر است اول از واقعی بودن هرچیزی اطمینان حاصل کنید. 

بیشتر بخوانید:

فیسبوک ملی‌گرایی و جدایی طلبی سفیدپوستان را مسدود می‌کند

چطور نوتیفیکشن‌های اینستاگرام را غیرفعال کنیم؟

ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، روبیکا، توییتر، اینستاگرام، سروش همراهی کنید.