آثار فرهنگی اجتماعی و روانی فناوری اطلاعات روی انسانبا توجه به استفاده فراوان كودكان و نوجوانان و حتي بزرگسالان از بازيها و سرگرميها و بويژه در دنياي امروز از سرگرميهاي فناوري اطلاعات، در سراسر جهان به بررسي اثرات مثبت و منفي سرگرميها روي رفتار انسان توجه ويژهاي ميشود. در اين مقاله به بررسي اثرات مثبت سرگرميهاي فناوري اطلاعات بر رفتار انسان پرداخته ميشود. با تمركز بر استفاده رو به رشد كاربران(بيش از دو سوم كودكان در كشورهاي صنعتي) از سرگرميهاي فناوري اطلاعات در خانه، مدرسه و... و نياز كودكان به آموختن مهارتهايي كه انها را براي زندگي و كار در آينده آماده كند اهميت بررسي و درنظرگرفتن اثرات اين بازيها روي كودكان بيش از پيش روشن ميشود.
افرادي كه مجاز هستند و البته تشويق به بازي ميشوند شانس سالم بودن، شاد بودن و تبديل شدن به فردي مفيد براي جامعه را بهدست ميآورند. اگر بخواهيم به برخي از جنبههاي مثبت بازي و سرگرمي بپردازيم، ميتوان از سوادآموزي، تفكر، بكارگيري خلاقيت و... نام برد. بازي و سرگرميهاي فناوري اطلاعات نياز به بكارگيري منطق، حافظه، روشهاي حل مشكل، مهارتهاي تفكر انتقادي و تجسم و كشف دارد. در واقع بازي يك استراتژي آموزش موثر در داخل و خارج از مدرسه بهشمار ميرود. بازي كردن و استفاده از اسباب بازيها بخش مهمي از مرحله رشد كودك براي بهدست آوردن مهارتهاي زندگي آينده همچون مهارتهاي ايجاد هماهنگي، مهارتهاي اجتماعي و مهارتهاي شناختي بهشمار ميرود.
محققان در برنامههاي تحقيقاتي خود درمورد اثرات بازي در كودكان، بكارگيري سرگرميهاي فناوري اطلاعات را در دوبخش در مدرسه و كلاس درس و همچنيين بعد از مدرسه مورد تست و ارزيابي قرار دادند. برنامههاي بعد از مدرسه كه "بعد پنجم" ناميده ميشود شامل استفاده از نرم افزارهاي آموزشي، بازيهاي كامپيوتري، جستجو در اينترنت و در كل استفاده از كامپيوتر در منزل ميباشد. موضوعهاي مورد بررسي در تست تاثير سرگرميها در رفتار انسان عبارتند از: توسعه اجتماعی، جغرافی، ارتباطات، خواندن، نوشتن، رياضيات، مطالعات اجتماعی، بهداشت، تکنولوژی، زبان، و حل مسئله است. اثرات اين بررسي شامل پيشرفت در خواندن، رياضيات، دانش كامپوتر، دستور زبان و موفقيت تحصيلي در آزمونهاي مدرسه ميباشد.
اثرات بازيها و سرگرميهاي فناوري اطلاعات بر رفتار اجتماعي: نياز كاربران بازيهاي تعاملي افزايش مهارتهاي اجتماعي ميباشد، بهطور مثال مهارت تصميمگيري، تعريف اهداف، رسيدن به توافق با ديگران و...؛ لازم به ذكر است كه تمامي اين ويژگيها در نسلهاي جديد بازيهاي الكترونيكي در نظر گرفته شده است تا با افزايش قابليتهاي اجتماعي و فكري و ايجاد ديگر تغييرات مثبت در كاربران از آنها حمايت كنند. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل تستهاي انجام شده درخصوص تاثير تلويزيون در رفتار انسان به شكل ذيل گزارش شده است:
• اثرات مثبت تلويزيون بر كودكان عبارتند از اعتماد به نفس بالاتر، رفتار نودوستانه بيشتر، تعامل اجتماعي مثبت تر و پرخاش كمتر نسبت به نظرات ديگران
• اعتماد كامل به توانايي كودكان در برداشت مناسب از پيامهاي اخلاقي برنامههايي كه با كمي خشونت همراه است ممكن است تاثيري برعكس داشته و موجبات پرخاشگري آنها را فراهم آورد و بنابراين در اين زمينه لازم است والدين آنها را راهنمايي كنند.
• تاثيرپذيري كودكان از برنامههاي تلويزيوني در دوران پيش از مدرسه و مدرسه بيشتر و در دوران نوجواني كمتر ميباشد.
• تاثيرپذيري دختران از پسران قوي تر ميباشد.
نتايج اين تحقيقات نشان ميدهد كه بيشتر سرگرميهاي فناوري اطلاعات براي استفاده خانگي، بهخوبي و با درنظر گرفتن تاثيرات آنها طراحي شده است و استفاده درست از آنها ميتواند تاثيرات ماندگاري را بهدنبال داشته باشد. اثرات درماني: نتايج يك تحقيق در محيط بيمارستاني نشان ميدهد كه سرگرميهاي كامپيوتري ميتواند تاثيرات مفيدي در كودكان و افراد مسن داشته باشد. بهطور مثال نتايج بررسي روي 2000 كودك نشان ميدهد كه استفاده از سرگرميهاي فناوري اطلاعات ميتواند عادات و نحوه درست غذا خوردن را به كودكان بياموزد.
تحقيقات اوليه حاكي از آن است كه سرگرميهاي فناوري اطلاعات ميتواند در درمان پيش فعالي كودكان كمك كند. پيش از اين تصور ميشد كه بازيهاي كامپيوتري تنها در سرگرمي و شاد كردن كودكان موثر است حال آنكه اين بازيها اثرات مثبت و عميق تري نيز دارد. بهطور مثال استفاده از بازيهاي رايانهاي ارزان قيمت ميتواند در درمان ترس بيجا نيز كمكهاي شايان توجهي كند. اما برداشتي كه ميتوان از اين مطالعه داشت اين است كه استفاده از بازيهاي رايانهاي و بكارگيري سختافزارها و نرمافزارهاي ارزان قيمتي كه در اين زمينه طراحي شده، با درنظر گرفتن محتواي آنها ميتواند كمك شاياني در افزايش مهارتهاي اجتماعي و فكري در ردههاي سني متفاوت (كودكان، بزرگسالان و سالمندان) داشته باشد.
ثبت نظر