چرا بعضی از لنزها گران قیمت هستند؟
1. دسته بندی لنزها
به منظور فهم بیشتر از این مسئله که چرا بعضی از لنزها گرانتر از دیگر موارد هستند، ابتدا میبایست لنزهای مختلف را در دستهها و گروهای مختلف جای داده و در واقع آنها را دسته بندی کرد. البته لازم به ذکر است که این مسئله یک مورد کاملا ذهنی بوده و در هیچ جای دیگر چنین دسته بندی دقیقی لحاظ نگشته است:
1- لنزهای سطح مبتدی: تمامی لنزهای مقرون به صرفه تولید شده توسط شرکتها مختلف با بیشینه نسبت کانونی f/3.5 یا کمتر از آن (مثلا f/4.5) به همراه لنزهای پرایم ارزان قیمت با نسبت کانونی f/1.8 در این دسته قرار خواهند گرفت. بدنه این سری از لنزها پلاستیکی بوده و حتی گاهی اوقات به منظور کاهش هزینه تولید محصول، ماونت آن نیز پلاستیکی در نظر گرفته میشود. این گونه لنزها اغلب به منظور قرار گیری بر روی دوربینهای DSLR با حسگرهایی کوچکتر از فول فریم ساخته میشوند. قیمت این دسته از لنزها معمولا کمتر از 500 دلار بوده اما با این حال گاهی اوقات برای لنزهای سوپرزوم یا موارد سطح مبتدی بسیار باکیفیت، قیمت آن حتی بالاتر از این سطح نیز خواهد رفت. لنزهای Nikon 18-55mm f/3.5-5.6G DX VR و Canon 50mm f/1.8 II در این دسته قرار خواهند گرفت.
2- لنزهای نیمه حرفهای: این دسته از لنزها پلی میان سری مبتدی و حرفهای به حساب میآیند. قیمت آنها نیز کمی بیشتر از لنزهای مبتدی بوده و بیشینه نسبت کانونی آنها نیز مقداری کمتر (بهتر) از سری لنزهای سطح پایین به حساب خواهد آمد. کیفیت ساخت این دسته از لنزها نسبتا بهتر از لنزهای نیمه حرفهای بوده و از فرمولهای اپتیکی بسیاز پیشرفتهتری در آنها استفاده شده است. لایهها و پوششهای ویژهای نیز معمولا در میان عدسیها جای گرفته است که باعث افزایش کیفیت نهایی تصاویر میشود. قیمت این دسته از لنزها از 500 دلار شروع شده و معمولا تا 1500 دلار ادامه خواهد داشت. البته برای بعضی از لنزها این میزان قیمت ممکن است افزایش یابد. در این دسته از لنزها، مدلهای سطح بالا در شرکت نیکون دارای یک حلقه طلائی بوده و این سری از لنزها در شرکت کنون دارای یک حلقه قرمز رنگ میباشند تا کاربران و عکاسان از این رو به کیفیت بالای تصاویر آنها پی ببرند. لنزهای Nikon 24-120mm f/4G VR و یا Canon 70-200mm f/4L IS USM در این دسته قرار خواهند گرفت.
3- لنزهای حرفهای: این دسته از لنزها به منظور قرارگیری بر روی دوربینهای حرفهای طراحی شدهاند و دارای کیفیت اپتیکی بسیار بالایی میباشند. بیشینه نسبت کانونی آنها بین f/1.4 تا f/2.8 بوده و و در کنار آن از کیفیت اپتیکی بسیار عالی به همراه بدنه و ماونت فلزی، فناوری اپتیکی پیشرفته به همراه لایههای پوششهای ویژه، موتور فوکوس خودکار بسیار سریع در کنار قابلیت ضد آب بودن برخوردار است. قیمت این گونه از لنزها از 1500 دلار شروع خواهد شد. البته بر اساس زمان تولید آن و همچنین دیگر فاکتورهای تاثیر گذار ممکن است قیمت آن پایینتر از این میزان بیاید. لنزهای Nikon 70-200mm f/2.8G VR II و Canon 24-70mm f/2.8L II در این دسته جای خواهند گرفت.
4- لنزهای خاص: این دسته از لنزها محصولاتی گران قیمت هستند که تنها دارای فوکوس دستی بوده (از فوکوس خودکار پشتیبانی نکرده و تنها بر روی دوربینهایی که دارای موتور فوکوس داخلی هستند قابلیت فوکوس خودکار را ارائه خواهند داد) و از طرفی از ماونت بسیار خاصی به منظور استفاده بر روی دوربینهای ویژه و همچنین فرمتهای مخصوص برخوردار هستند. لنزهای Leica Noctilux-M 50mm f/0.95 ASPH و Zeiss APO Sonnar T* 135mm f/2 در این دسته قرار خواهند گرفت.
شاید فکر کنید که تفاوت اصلی میان لنزهای موجود در دستههای مختلف در قیمت گوناگون و متفاوت آنها باشد اما این موضوع درست نیست. در حقیقت ویژگیهای مربوط به یک لنز، کیفیت تصویر آن، موتور فوکوس خودکار، ابعاد، قابلیتهای اپتیکی، وزن و در نهایت قیمت آنها، مواردی هستند که باعث میشود یک لنز گرانتر از دیگری باشد. بعضی از لنزها هستند که با وجود کیفیت اپتیکی بالا، با قیمت بسیار پایینی به فروش میرسند. این موضوع به این دلیل است که از تاریخ تولید آنها مدت زمان بسیار زیادی سپری شده است. البته لازم به ذکر است که با تغییر قیمت یک لنز، دسته بندی آن تغییر نخواهد کرد. برای مثال لنز Nikon 80-200mm f/2.8 ممکن است با قیمت زیر 1000 دلار به فروش برسد. این میزان نصف قیمت لنز Nikon 70-200mm f/2.8G VR II است. اما این به آن معنا نیست که لنز 80-200 میلیمتری شرکت نیکون از کیفیت بدی برخوردار باشد. در واقع این لنز با وجود قیمت ارزان خود هنوز هم در دسته لنزهای حرفهای جای خواهد داشت. شرکتهای تولید کننده معمولا دستههای مربوط به لنزهای نیمه حرفهای و حرفهای را با یکدیگر ترکیب میکنند و از این رو کاربران نیز آشفتگی ذهنی کمتری در این زمینه خواهند داشت. اما مسلما در این حیطه سوال پیش خواهد آمد که تفاوت میان لنزها 70-200mm f/4 و 70-200mm f/2.8 چیست اگر هر دو آنها در یک دسته قرار بگیرند؟ در حقیقت به جای خرد و تقسیم کردن دسته حرفهایها شاید بهتر باشد یک دسته دیگر به صورت مجزا با نام نیمه حرفهای نیز در نظر گرفته شود.
2. علت ارزشمندی و قیمت بالای لنزهای حرفهای در چیست؟
در این بخش قصد نداریم به طور کاملا جزئی در مورد تفاوت لنزهای مختلف مربوط به دستههای متفاوت با یکدیگر بحث کنیم. در حقیقت در این بخش قصد داریم ارزشمندی یک لنز موجود در دسته حرفهای را با یک لنز دیگر در دسته نیمه حرفهای یا مبتدی بررسی نماییم. برای مثال این که چرا لنز Nikon 35mm f/1.4G به میزان هشت برابر گرانتر از لنز Nikon 35mm f/1.8G DX میباشد. مسلما برای بسیاری از عکاسان حرفهای توجیه این مسئله بسیار دشوار خواهد بود. و البته این سوال نیز برای این دسته از افراد پیش خواهد آمد که آیا تصاویر ثبت شده توسط این لنز به میزان هشت برابر باکیفیتتر از نمونه مبتدی است یا نه؟ در بخش زیر در مورد این مسئله، این که چرا لنزهای حرفهای گران قیمتتر هستند توضیحاتی داده شده است:
1- کیفیت تولید تجهیزات و اجزای درونی لنز: مسلما یکی از دلایل گرانتر بودن لنزهای حرفهای مربوط به هزینه تولید یک لنز و البته استانداردهای مربوط به کیفیت تولید یک شرکت محسوب میشود. در واقع در خط تولید لنزهای ارزان قیمت سطح مبتدی، معمولا تعداد نیروی انسانی کمتر در حال کار بوده و اکثر عملیات مربوط به تولید لنزها توسط ماشینها و دستگاهها به طور خودکار انجام خواهد شد. البته بهتر است بدانید که با این حال هر قطعه به صورت تک به تک تحت پردازش بسیار باکیفیتی توسط آن شرکت تولید خواهد شد. اما با این حال بسیاری از اتفاقات مربوط به این سری از لنزها به صورت طبیعی رخ خواهد داد. برای مقایسه میبایست به این نکته اشاره کرد که المنتهای شیشهای موجود در لنزهای حرفهای هر کدام تحت بازرسی و بازبینی سختگیرانهای قرار خواهند گرفت و در حقیقت باکیفیتترین عدسیها در این گونه لنزها جای داده خواهد شد. المنتهای شیشهای لنزهای حرفهای توسط کارشناسان و مهندسین کاملا مجرب به صورت دستی و البته با کمک دید چشم و همچنین نظارتهای ماشینی شکل داده شده و تستهای مختلفی را خواهند گذارند و از این رو هر گونه مشکل اپتیکی به سادگی در آنها تشخیص داده خواهد شد. از طرفی در زمینه مونتاژ فیزیکی قطعههای داخلی لنزها نیز میان دستههای متفاوت لنزها تفاوت دیده میشود. لنزهای سطح مبتدی و ارزان قیمت توسط ماشینهای مختص به این کار مونتاژ شده و از طرفی قطعههایی با کیفیت کمتر که از جنس پلاستیک و آلومینیوم هستند، در درون لنز قرار داده خواهند شد. اما لنزهای حرفهایتر توسط دست و نیروی انسانی مجرب مونتاژ شده و از این رو دقت بسیار زیادی در این کار صرف خواهد شد. علاوه بر آن اجزای قرار داده شده در این گونه از لنزها اغلب از جنس آلیاژ برنج یا دیگر فلزها هستند. از این رو است که هزینه تولید یک لنز حرفهای بسیار بیشتر از لنزهای سطح مبتدی خواهد بود. علاوه بر آن لنزهای حرفهای به واحد R&D (تحقیق و توسعه) یک شرکت نیز نیازمند هستند تا بتوانند کیفیت بسیار بالایی را ارائه دهند و در نهایت تمامی این دلایل خود نشان میدهند که لنزهای باکیفیتتر میتوانند قیمت بیشتری نیز داشته باشند.
2- آستانه کیفیت: در کنار مواردی که در بخش قبلی به آن اشاره شد، لنزهای حرفهای دارای استاندارد دیگری به نام QA (مخفف Quality Assurance به معنای تضمین کیفیت) نیز هستند. برای مثال اگر بخواهیم لنزهای سطح مبتدی را در دستههایی بین 1 تا 10 قرار دهیم، در آن صورت لنزهای حرفهای تنها در سه دسته (1 تا 3) قرار خواهند گرفت. در حقیقت اختلاف تنگاتنی میان لنزهای حرفهای وجود دارد و شرکتهای مختلف در بخشهای گوناگونی همچون مونتاژ، تستها و بازرسیها، کیفیت اپتیکی اجزا و در نهایت تست تضمینی کیفی پایانی (QA)، ممکن است این اختلافها را به وجود آورده و دستههای مختلفی را باز هم در همین سری تشکیل دهند.
3- طراحی و مهندسی عدسیها: در درون لنزهای حرفهای به دلیل کاهش یا اصلاح اعوجاج تصویر، عدسیها و المنتهای بسیار زیادی با طراحی و مهندسی پیچیده قرار گرفتهاند. برای مثال لنز Nikon 35mm f/1.4G دارای 10 المنت در 7 گروه است. این در حالی است که لنز Nikon 35mm f/1.8G DX دارای 8 المنت در 6 گروه است. با این که ممکن است از نظر تعداد عدسیها، تفاوتهایی وجود داشته باشد اما همان طور که در تصویر زیر مشاهده میکنید به همین دلیل در ساختار لنزها و ابعاد آنها نیز تفاوتهایی به وجود آمده است.
4- المنتها و پوششهای موجود در درون لنز: در کنار اختلافهای موجود در طراحی و مهندسی آرایش قرار گیری عدسیها، میان خود عدسیها و کیفیت اپتیکی آنها نیز تفاوتهایی وجود دارد. المنتهای Aspherical، مواردی با کمترین اختلاف تمرکز نور و یا المنتهایی از جنس فلوراید، موارد باارزشی هستند که ممکن است یک یا چند عدد از آنها در درون هر لنزی قرار گرفته شده باشد و در نهایت باعث افزایش کیفیت نهایی تصاویر شود. این نوع از المنتها باعث افزایش قیمت نهایی یک محصول خواهد شد و البته در لنزهای حرفهای شاهد حضور تعدادی از انواع مختلف آنها هستیم. در کنار آن پوششهای اختصاصی مربوط به یک شرکت نیز ممکن است در داخل یک لنز (اغلب حرفهای) دیده شود. برای مثال در لنزهای حرفهای تولید شده توسط شرکت نیکون شاهد وجود ویژگی SIC (مخفف Super Integrated Coating) یا Nano Crystal Coat هستیم. با استفاده از این پوششها، به صورت بسیار ویژه و مناسبی از بازتاب نور در فضای داخلی لنز کاسته شده و در کنار آن شاهد افزایش شارپنس و وضوح تصاویر، بهبود کنتراست و رنگها و همچنین کاهش اثرات ghosting و flare هستیم.
5- کیفیت تصویر (شارپنس و کنتراست): به لطف طراحی و مهندسی آرایش پیچیده قرارگیری المنتهای داخلی یک لنز، لنزهای حرفهای به منظور تولید تصاویر بسیار شفاف و باکیفیت کاملا آمادگی خواهند داشت. حتی در تستهای به عمل آمده میزان شارپنس بخشهای کناری تصویر ثبت شده نیز بسیار خوب خواهد بود. علاوه بر آن در این دسته از لنزها توجه بسیار زیادی به مشکلات اپتیکی لنزها خواهد شد و اعوجاج تصویر و همچنین انحرافات رنگی و دیگر نقصها نظیر vignetting نیز جبران خواهد شد.
6- کیفیت تصویر (رنگها): به لطف استفاده از پوششها و المنتهای اپتیکی بسیار باکیفیت، لنزهای حرفهای میتوانند تصاویری با رنگهای بسیار دقیق و مناسب را تولید نمایند.
7- سازگاری با حسگر دوربین: معمولا لنزهای ارزان قیمت به منظور قرارگیری بر روی دوربینهای کوچک مجهز به حسگر APS-C طراحی شدهاند. این مورد به این خاطر است که معمولا در حسگرهای کوچکتر دوربین از بخش میانی تصویر استفاده خواهد کرد . از این رو بخشهای کناری تصویر خیلی در این زمینه موثر نخواهد بود. به منظور کاهش قیمت لنزهای ارزان قیمت، شرکتهای مختلف لنزهایی با قطر کمتر را به منظور قرارگیری بر روی دوربینهایی با حسگرهای کوچکتر طراحی کردهاند. لنز Nikon 35mm f/1.8G DX یکی از این موارد به حساب خواهد آمد. این موضوع به این دلیل رخ میدهد که در صورت قرارگیری لنز دوربین فول فریم بر روی دوربینی با حسگر کوچکتر، لنز تصویر بسیار بزرگتری را برای سنسور ارسال خواهد کرد که البته بخشهای کناری آن تصویر هیچ وقت به کار سنسور نخواهد آمد. در نتیجه به منظور کاهش قیمت و هزینههای تولید، لنزهای ساخته شدهاند که تصویری مناسب نیاز همان حسگر را ارائه خواهند داد. این لنزها در شرکت نیکون با نام پسوند DX برای حسگرهایی با ابعاد APS-C شناخته خواهند شد. لازم به ذکر است که در صورت استفاده از این لنزها بر روی دوربینهای فول فریم، ممکن است بخشهای کناری تصویر خود را از دست بدهید.
8- بیشینه و ثابت بودن نسبت کانونی (دیافراگم): بسیاری از لنزهای سطح مبتدی یا ارزان قیمت، کند بوده و از نسبت کانونی بسیار مختلفی برخوردار هستند. این گونه از لنزها در محیطهایی با شرایط نوری ضعیف نمیتوانند عملکرد خوب و درخشانی را از خود بروز دهند. زیرا در مدت زمان یکسان این گونه از لنزها در مقایسه با سری حرفهای میزان نور کمتری را از خود عبور کرده و به حسگر میرسانند. از طرفی به دلیل میزان گشودگی کم دهانه دیافراگم در مورد عملیات سیستم فوکوس خودکار نیز مشکلاتی به وجود خواهد آمد و دوربین اغلب در محیطهای تاریک در مورد فوکوس بر روی سوژهها دچار مشکل خواهد شد. در سمت دیگر ماجرا لنزهای حرفهای معمولا دارای نسبت کانونی زیادتری بوده و همین مورد باعث میشود که به آنها لنزهای سریع گفته شود. از طرفی معمولا لنزهای زوم این دسته نیز دارای بیشینه نسبت کانونی ثابتی در تمامی فاصلههای کانونی خواهند بود. این در حالی است که در لنزهای ارزان قیمت در فاصلههای کانونی مختلف، بیشینه نسبت کانونی تغییر کرده و معمولا با افزایش فاصله کانونی، نسبت کانونی کمتر خواهد شد. این تفاوت و اختلاف در بعضی از لنزها خیلی زیاد و البته آشکار خواهد بود. برای مثال لنز Nikon 18-200mm f/3.5-5.6G در فاصله کانونی 18 میلیمتری نسبت کانونی f/3.5 را ارائه میدهد. این در حالی است که در فاصله کانونی 200 میلیمتری نسبت کانونی برابر با f/5.6 خواهد بود. این در حالی است که در لنز Nikon 70-200mm f/2.8G در تمامی فاصلههای کانونی نسبت کانونی f/2.8 ارائه خواهد شد. در حقیقت در این لنز در فاصله کانونی 200 میلیمتری نسبت کانونی برابر با f/2.8 خواهد بود. تفاوت f/2.8 و f/5.6 در فاصله کانونی 200 میلیمتری باعث تفاوت کیفی و البته قیمت نهایی میان این دو لنز خواهد شد.
9- بوکه: لنزهای ارزن قیمت با نسبتهای کانونی غیرثابت اغلب در زمینه تولید هایلاتهای زیبا مربوط به اثر بوکه مشکل خواهند داشت. از طرفی لنزهای کند (بیشینه نسبتهای کانونی کم) اغلب نمیتوانند به خوبی اثر بوکه (تار شدن پسزمینه تصویر) را به خوبی اعمال کنند و در واقع به جای آن عمق میدان تصویر گستردهای را بروز خواهند داد. بر خلاف آن لنزهای حرفهای و گران قیمت به شکلی طراحی شدهاند تا بتوانند به بیشینه نسبت کانونی بسیار بالایی دسترسی پیدا کرده و از طرفی هایلاتهای بوکه بسیار زیبا و کاملی را به ثبت برسانند. با استفاده از این گونه لنزها، سوژه را میتوان به خوبی از پس زمینه آن جدا ساخت.
10- سرعت فوکوس خودکار: لنزهای ارزان قیمت اغلب از موتور فوکوس خودکار کم سرعتی نسبت به لنزهای حرفهای بهرهمند خواهند بود که این موضوع خود باعث میشود در هنگام عکاسی از یک سوژه در حال جنب و جوش مانند ژانرهای حیات وحش یا ورزشی، نتوانید تصاویر خوبی را به ثبت برسانید. اما در سوی دیگر میدان لنزهای حرفهای قرار دارند که دارای موتور فوکوس خودکار سریعی بوده و از این رو به سرعت سوژههای متحرک را در تصویر ثبت شده ثابت خواهد کرد. علاوه بر آن در لنزهای تله فوتو، سیستم موتور فوکوس خودکار به منظور عکاسی از فاصلههای دور دارای تنظیمات مجزای دیگری به جهت رسیدن هر چه سریعتر به فوکوس مورد نظر نیز هست.
11- ابعاد ثابت لنزها: بسیار از لنزهای مبتدی و حتی بعضی از لنزهای سری نیمه حرفهای در هنگام زوم و بزرگنمایی و یا فوکوس کردن، به ابعاد و طول لنز افزوده یا کاسته خواهد شد. از طرفی در صورت چرخش بخش قدامی لنز، استفاده از فیلترهای گوناگون برای آن مقدور نخواهد بود. در کنار آن امکان و استعداد خراب شدن یا شکستن این سری از لنزها نیز در آینده بیشتر از دیگر موارد خواهد بود. در این گونه از لنزها ممکن است به دلیل حرکت زیاد المنتها از جای خود، طی زمان ماهیت آنها تغییر کرده و در نهایت باعث تاثیر گذاری بر روی شارپنس، کنتراست و در نهایت کیفیت نهایی تصاویر ثبت شده گردد.
12- کیفیت ساخت لنز: معمولا لنزهای ارزان قیمت در برابر تکانهای سخت، افتادن یا دیگر موارد این چنینی نمیتوانند به مدت طولانی دوام آوردند. در صورت افتادن چنین لنزی از میان دستان شما، احتمالا میبایست یک لنز جدید را خریداری کرده و یا این که آن را تعمیر نمایید که البته مورد دوم خود هزینه بیشتری را برای شما به دنبال خواهد داشت. زمانی که نیروی کمی به بخش پلاستیکی لنزها وارد گردد، این قسمتها یا به سادگی شکسته خواهد شد یا این که از جای خود کنده شده و تغییر مکان خواهد داد. اما در سوی دیگر میدان لنزهای حرفهای طوری طراحی شدهاند که بتوانند در برابر اعمال فشار و نیروی معین مقاومت کنند. هر دو بخش داخلی و خارجی این گونه از لنزها از جنس فلز بوده و البته با این که در نهایت باعث سنگینتر شدن لنز خواهد شد اما با این حال از آن در برابر ناملایمات محافظت خواهد کرد.
13- ضد آب بودن: یکی دیگر از تفاوتهای میان لنزها حرفهای در برابر ارزان قیمت مربوط به این گزینه خواهد شد. البته میبایست به این موضوع نیز اشاره کرد که در دنیا عکاسی تقریبا ضد آب بودن به معنای مقاومت کامل در برابر نفوذ آب نخواهد بود. در حقیقت این واژه در این عرصه به معنای مقاومت نسبی در برابر قطرات باران یا دیگر موارد این چنینی است نه این که بتوان در زیر آب با آنها کار کرد. لنزهای حرفهای با طول و فاصله کانونی ثابت (لنزهای پرایم) اغلب دارای چنین قابلیتی هستند. در حقیقت این دسته از لنزها دارای بدنهای مقاوم هستند که در برابر نفوذ ذرات گرد و غبار و در کنار آن رطوبت مقاومت خواهد کرد. در نتیجه این گونه از لنزها را میتوان به خوبی در شرایط مختلف آب و هوایی یا دماهای متفاوت، روزهای بارانی و یا رطوبت بالا استفاده کرد. اما در سوی دیگر میدان لنزهای ارزان قیمت به میزان بسیار زیادی مستعد آسیب دیدن در برابر نفوذ گرد و غبار، رطوبت یا حتی قارچها و رشد آنها در بخشهای داخلی لنز طی زمان هستند.
14- وزن: با این که ممکن است استفاده از فلز به منظور تولید لنزها باعث افزایش وزن آنها گردد، اما با این حال این موضوع همیشه هم مورد بد و نامناسبی به نظر نمیآید. در حقیقت لنزهای سنگین معمولا بر روی دوربینهای DSLR حرفهای که آنها نیز دارای وزن زیادی هستند، بالانس و تراز بهتری را ایجاد کرده و هماهنگی خوبی را برقرار خواهد کرد. اما در صورتی که یک لنز حرفهای و سنگین را بر روی یک دوربین پلاستیکی سطح مبتدی استفاده کنید، ممکن است بخش جلویی دوربین سنگینی کرده و همیشه سر دوربین به سمت پایین سوق پیدا کند و یا کار کردت با آن سخت باشد. از طرفی در صورت حمل نادرست دوربین، لنزهای سنگین ممکن است صدمات جبران ناپذیری را به ماونت لنز دوربین وارد ساخته و باعث شل شدن آنها از جای خود گردند.
ثبت نظر