به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، امروزه خواص وابسته به اندازه و شکل نانوذرات فلزی موضوع بسیاری از تحقیقات شده‌است. نانوذرات اکسید آهن و طلا به دلیل برخورداری از خواص مغناطیسی و نوری ویژه، بیش از سایر نانوذرات فلزی مورد توجه قرار گرفته‌اند.

این نانوذرات پتانسیل بسیار بالایی جهت استفاده در بازه‌ وسیعی از کاربردها از خود نشان داده‌اند. سنتز نانوذرات طلا با اشکال مختلف می‌تواند موجب تغییر خواص نوری این نانوذرات شود.

محمدرضا هرمزی نژاد، مجری طرح با بیان اینکه خواص نانوذرات طلا شدیداً تحت تأثیر شکل، اندازه و ساختار کریستالی آن‌ها است، گفت: هدف اصلی این پژوهش افزایش کارایی درمان سرطان با استفاده از نانوساختارهاست.

وی افزود: نانوساختارها اگر به‌درستی و بر اساس هدفی خاص طراحی و سنتز شوند، امکان تشخیص و درمان بیماری را به‌صورت همزمان فراهم می‌کند؛ بر همین اساس در این تحقیق، ساختاری مبتنی بر نانومیله‌های طلا و نانوذرات آهن طراحی و سنتز شده است تا هم برای درمان فتوترمال و هم تصویربرداری MRI کارایی لازم را داشته باشند.

به گفته وی، پایدارسازی و تأمین زیست سازگاری نانوساختار بدون آنکه قابلیت درمانی آن‌ها تحت تأثیر قرار گیرد نیز یک چالش اساسی به شمار می‌رود.

هرمزی نژاد افزود: استفاده از این نانوذرات کارایی درمان سرطان را افزایش داده و به‌طور مؤثر سبب حذف سلول‌های سرطانی می‌ شود بدون آنکه نیازی به استفاده از لیزرهای توان بالا و یا درمان چندمرحله‌ای وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: در این تحقیق به‌صورت همزمان از خاصیت پلاسمونی نانوذرات طلا و خاصیت سوپرپارامغناطیسی نانوذرات آهن استفاده شده است؛ نانوساختار حاصل، یک ساختار هیبریدی است که به دلیل داشتن هر دو خاصیت، می‌توان از آن جهت تشخیص و درمان سرطان استفاده کرد.

هرمزی نژاد با ارائه‌ توضیحاتی کامل‌تر در خصوص مراحل انجام این پژوهش افزود: در مرحله‌ اول نانوذرات با خواص پلاسمونی و مغناطیسی مناسب طراحی شد.

پارامترهای سنتز ساختار به‌گونه‌ای کنترل شد که بتوان با لیزر توان پایین نانوساختار را تحریک کرده و نیز در تصویربرداری MRI کنتراست کافی ایجاد کند؛ در ادامه نانوذرات سنتز شده به‌گونه‌ای اصلاح شدند تا هم پایداری کافی برای کاربرد در محیط‌های بیولوژیکی داشته باشند و هم ‌زیست سازگاری آن‌ها افزایش یابد.

این محقق عنوان کرد: در نهایت خون سازگاری، زیست سازگاری نانوذرات و همچنین کارایی درمانی آن‌ها در فاز برون تنی مورد ارزیابی قرار گرفت.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های منا خفاجی- دانشجوی مقطع دکترای پژوهشکده نانو دانشگاه صنعتی شریف- دکتر منوچهر وثوقی، دکتر محمدرضا هرمزی نژاد و دکتر اعظم ایرجی زاد- اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف- دکتر رسول دیناروند- عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران- است. نتایج این کار در مجله‌ Scientific Reports (Nature Publication Group) (جلد ۲۳۰، سال ۲۰۱۶، صفحات ۳۹ تا ۴۸) به چاپ رسیده است.