اگر رم کافی در کامپیوتر خود ندارید حتماً از ابزارهای پاک کننده رم استفاده کرده‌اید.

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که پاک کردن و خالی کردن فضای خالی در رم چگونه کار می‌کند؟ این ابزارها چگونه فضای رم را خالی می‌کنند؟ آیا فرایندها را جایی دیگر انجام می‌دهند یا آن‌ها را کلاً می‌بندند؟ یا این که تقلبی هستند؟
در این مقاله سعی می‌کنیم تصورات غلط را در مورد ابزارهای پاک کننده رم اصلاح کنیم.

رم چگونه کار می‌کند؟
سیستم عامل‌ها از هر دو رم و فضای ذخیره سازی برای انجام عملیات استفاده می‌کنند.
تقریباً همه سیستم عامل‌های جدید (که در ده سال گذشته منتشر شده‌اند) یک سیستم مدیریت رم هوشمند برای فرایندهای حافظه نهان و استفاده کامل از رم فیزیکی و رم مجازی موجود در فضای ذخیره سازی درایو سخت دارند.
رم فیزیکی بسیار سریع است، به همین دلیل همه فرایندهای فعال در آنجا نوشته می‌شوند.
از طرف دیگر فضای ذخیره سازی درایو سخت بسیار آهسته عمل می‌کند، در نتیجه فرایندهای غیر فعال به آنجا برده می‌شوند تا رم بیشتری برای فرایندهای مهم خالی شود.
رم مجازی در یک فایل روی درایو سیستمی شما ذخیره می‌شود که نام آن در ویندوز pagefile.sys و در Mac OS X نام آن swapfile است.
وقتی که از کامپیوتر خود استفاده می‌کنید، سیستم عامل فرایندهایی که اهمیت کمتری دارند (غیر فعال‌ها) را به رم مجازی (حافظه کم سرعت‌تر) منتقل می‌کند، و رم اصلی (حافظه سریع‌تر) را برای فرایندهای مهم‌تر (فعال‌ها) خالی می‌کند.
به اضافه آن، سیستم عامل شما فرایندهای کم اهمیت‌تر را در حافظه نهان ذخیره می‌کند تا رم بیشتری برای فرایندهای مهم‌تر خالی شود.
می‌توانید در ویندوز کلیدهای Ctrl + Shift + Esc را فشار دهید تا تسک منیجر را باز کنید. برای دیدن همه جزئیات در مورد رم به تب " Performance" بروید.
روی Mac OS X می‌توانید برای باز کردن " Activity Monitor" کلیدهای Command + Shift + Escape را فشار دهید تا میزان مصرف رم را در قسمت " Memory" ببینید.

چگونه نحوه کار رم را عیناً ببینیم؟
برای دیدن نحوه کار رم کافی است این کار را انجام دهید:
دو تب را در مرورگر خود هرکدام با یک وبسایت جدا باز کنید، مانند faceit.ir در یک طرف و ایمیل خود در طرف دیگر. اگر از یکی به یکی دیگر بروید می‌بینید که هیچ تاخیری در انجام عملیات صورت نمی‌گیرد.
حال مرورگر را کوچک کنید و کاری دیگر انجام دهید. مثلاً فایل منیجر را باز کرده و دو یا سه پوشه را به جایی دیگر منتقل کنید. پس از ده یا پانزده دقیقه برگردید و سعی کنید که از یک تب به تب دیگر بروید. آیکون پردازش کنار فلش موس (در ویندوز یک دایره آبی است) را خواهید دید و می‌بینید که در انجام کارها تأخیر ایجاد می‌شود.
این موضوع نشان می‌دهد که سیستم عامل فرایندها را از رم مجازی به رم فیزیکی منتقل می‌کند.
نکته: اگر به جای درایو دیسک سخت از درایو حالت جامد استفاده کنید این تأخیر آنقدر نامحسوس است که متوجه آن نمی‌شوید.
به طور کلی، سیستم مدیریت رم در همه سیستم عامل‌های جدید بسیار خوب است و نیازی به ابزارهای شخص ثالث ندارد.

ابزارهای پاک کننده رم چگونه کار می‌کنند؟
بیشتر ابزارهای پاک کننده رم میزان استفاده از رم فیزیکی را کاهش می‌دهند. معمولاً همه فرایندها را به رم مجازی می‌برند و رم فیزیکی را کاملاً پاک می‌کنند تا فضای آن خالی شود.
همین که به ابزار پاک کننده رم میگویید که فضای ذخیره سازی رم را خالی کند فشار اضافی روی رم فیزیکی ایجاد می‌کند. سیستم عامل فکر می‌کند که این ابزار به رم خیلی زیادی نیاز دارد، و برای اجرای آن همه فرایندها را به رم مجازی منتقل می‌کند.
همین که ابزار پاک کننده مطمئن می‌شود که همه فرایندها به رم مجازی منتقل شده‌اند، فشار را بر می‌دارد و به شما نشان می‌دهد که چقدر رم خالی شده است. در همین فرایند، همه داده‌های حافظه نهان را درون رم فیزیکی پاک می‌کند.

چرا ابزارهای پاک کننده رم بد هستند؟
حال که می دانید ابزارهای پاک کننده رم چگونه کار می‌کنند، به شما می گوییم چرا خوب نیستند.
می دانیم که ابزارهای پاک کننده رم همه فرایندهای فعال و غیر فعال را به رم مجازی منتقل می‌کنند، که بسیار آرام‌تر از رم فیزیکی است.
به این معنی که سرعت کامپیوتر شما پایین می‌آید تا سیستم عامل شما دوباره فرایندها را به رم فیزیکی باز گرداند.
پس از استفاده از این ابزارها کامپیوتر اندکی زمان لازم دارد تا اشتباهات ابزار پاک کننده رم را اصلاح کند و فرایندها را به رم فیزیکی باز گرداند.
علاوه بر آن، از آنجایی که این ابزارها داده‌های حافظه نهان درون رم را پاک می‌کنند، دستگاه شما برای بارگذاری برنامه‌های بسته و کوچک شده وقت می‌گذارد.

ابزارهای پاک کننده رم کجا به کار می‌آیند؟
خالی کردن فضای خالی رم خیلی کار مفیدی نیست، اما می‌تواند در مورد برنامه‌هایی که مشکل نشت حافظه دارند کمک به حال باشد.
نشت حافظه به این معنی است که حافظه به برنامه خاصی اختصاص داده شده است اما توسط برنامه استفاده نمی‌شود و وقتی که کار برنامه تمام شد خالی نمی‌شود. سیستم عامل نمی‌تواند از این حافظه استفاده کند و برای استفاده از آن باید کامپیوتر خود را ریستارت کنید و یا از ابزارهای پاک کننده رم استفاده کنید. اگر رم کامپیوتر شما حتی وقتی که هیچ برنامه یا فرایندی باز نیست پر است، احتمالاً نشت حافظه دارید.

پاک کننده رم یا رم منیجر؟
شاید خیلی از شما بگویید که پاک کننده‌های رم مثل کلین من (CleanMem)، وایز مموری اوپتیمایزر (Wise Memory Optimizer) یا مموری کلینر (Memory Cleaner) سرعت کامپیوتر را بالاتر می‌برند. اما باید بدانید که برنامه‌هایی مثل کلین من ابزار پاک کننده رم نیستند و بیشتر رم منیجر هستند که در کنار سیستم مدیریت حافظه خود ویندوز کار می‌کنند.
این ابزارها نمی‌گذارند که ویندوز فرایندهای غیر فعال را به حافظه مجازی (pagefile.sys) منتقل کند، در عوض آن‌ها را به حافظه نهان درون رم و به عنوان فرایندهای در حال انتظار منتقل می‌کنند.
حافظه نهان خیلی سریع‌تر از حافظه مجازی بارگذاری می‌شود.
این ابزارها سرعت کامپیوتر را بالا می‌برند چرا که فرایندهای غیر فعال به جای حافظه مجازی از طریق حافظه نهان خوانده می‌شوند.
اگر فضای رم شما محدود است، ابزارهایی مانند کلین من سرعت کامپیوتر شما را بالا می‌برد. از طرف دیگر ابزارهای پاک کننده حافظه فرایندها را به حافظه مجازی منتقل می‌کنند که برای کامپیوتر مضر است.

کلمات آخر
کسانی که از ابزار پاک کننده رم استفاده می‌کنند به این دلیل این کار را می‌کنند که رم کامپیوترشان سریع پر می‌شود و می‌خواهند فضای آن را خالی کنند.
با این حال، یک رم پر الزاماً چیز بدی نیست چرا که سیستم عامل از رم استفاده می‌کند. برعکس رم خالی بدون استفاده است، چرا که توسط سیستم عامل برای سرعت بخشیدن به عملیات مورد نظر استفاده نمی‌شود.
حتی اگر سیستم عامل فضای خالی برای فرایندهای جدید را ندارد، می‌تواند آن‌ها را به حافظه نهان منتقل کند و فضای خالی در رم ایجاد کند. اگر می‌خواهید سرعت کامپیوتر خود را بالا ببرید، ابزار رم منیجیر یا مدیریت رم گزینه بهتری نسبت به پاک کننده رم هستند چرا که پاک کننده‌ها بیشتر سرعت کامپیوتر را پایین می‌برند تا بالا.
در نهایت، این که بگذارید سیستم عامل خودش رم را مدیریت کند نیز راه حل خوبی است. اگر فضای رم شما محدود است، بهترین راه این است که رم خود را ارتقا دهید. اگر واقعاً نیاز دارید که رم خود را پاک کنید به جای ابزار پاک کننده رم از رم منیجر استفاده کنید.