چه حوزه‌ای از دنیای فناوری یا حتی زندگی روزمره را سراغ دارید که به نوعی مستقیم یا غیرمستقیم تحت الشعاع هوش مصنوعی قرار نگرفته باشد. به هر نقطه‌ای نگاه کنید هوش مصنوعی و الگوریتم‌های هوشمند به نوعی در شکل‌گیری آن نقش اساسی داشته‌‌اند. اما اکنون زمزمه‌هایی از ورود هوش مصنوعی به حوزه‌ای بسیار حساس به نام دادگاه و قضاوت به گوش می‌رسد!
آیا الگوریتم‌ها و هوش‌مصنوعی همانند انسان‌ها می‌توانند پاسخگوی کارهای خود باشند؟ این سوال چالش‌برانگیز اولین بار توسط هلن نولز دانشجوی MFA دانشگاه لندن در ارتباط با این‌که آیا یک الگوریتم کامپیوتری می‌تواند درباره یک قتل نفس در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد یا خیر مطرح شد.
در همین ارتباط دانشمندان علوم کامپیوتر موفق به طراحی برنامه هوشمندی شدند که قادر به پیش‌بینی نتایجی است که از خروجی یک جلسه دادگاه به دست می‌آید. دانشمندان برای آموزش این الگوریتم هوشمند از 600 پرونده قضایی و احکامی که در این پرونده‌ها صادر شده بود، استفاده کردند. نتایجی که بعد از این آموزش به دست آمد کاملا شگفت‌انگیز بود. الگوریتم فوق موفق شد با دقت نزدیک به 79 درصد به درستی رای نهایی قضات را پیش‌بینی کند.
توسعه‌دهندگان این برنامه اعلام داشته‌‌اند که از توانمندی‌های این برنامه می‌توان به منظور استنتاج احکامی که از سوی دادگاهها صادر می‌شود استفاده کرد. با این وجود بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که نمی‌توان از هوش مصنوعی در این چنین فرآیندهایی استفاده کرد. اولین نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد این است که الگوریتم‌ها هیچ‌گونه وضعیت حقوقی ندارند. دکتر کوین کوران، کارشناس فنی IEEE در این ارتباط گفته است: «این امکان وجود دارد که بتوانیم از الگوریتم‌ها در یک محاکمه استفاده کنیم. اما دو چالش مهم در این بین مطرح است، هیچ الگوریتمی تا به امروز حساب بانکی باز نکرده است، در عین حال شما چگونه می‌توانید از یک الگوریتم شکایت کنید؟»
از چه کسی باید شکایت کنیم؟
پاسخ به این سوال که اگر یک الگوریتم در زمان صدور یک حکم دچار اشتباهی شود، به اندازه کافی ساده به نظر می‌رسد. کوران در این ارتباط گفته است: «عملگرایانه‌ترین و منطقی‌ترین راهکار در این زمینه این است که از سازنده این چنین الگوریتیمی شکایت کنیم. اما این یک فرآیند سرراست و ساده نخواهد بود. به یک ماشین خودرانی فکر کنید که باعث مرگ یک نفر شده است. باید طرح دعوی در دادگاه را در مورد چه کسی تنظیم کنیم؟ نمایندگی، سازنده ماشین یا شخص ثالثی که الگوریتم اشتباهی را طراحی کرده است. این نشان می‌دهد که ما به شکل جدیدی از وکالت نیاز داریم. حوزه‌ای که به راحتی با حوادث فوق‌العاده پیچیده آشنایی داشته باشد و به راحتی بتواند پرونده‌ای را پیش روی یک قاضی قرار دهد.»
دکتر نیکولاس آلتراس سرپرست طراحی کننده این الگوریتم گفته است: «برای آن‌که بتوانیم هوش مصنوعی طراحی کنیم که قادر باشد قضاوت کند راه طولانی پیش رو داریم. دادگاهها از مدت‌ها قبل طیف گسترده‌ای از ابزار‌های تحلیل‌گر را مورد استفاده قرار داده‌اند، اما در آینده هوش مصنوعی کارآمدتر از هر ابزاری خواهد بود. شیوه کار الگوریتم فوق به این شکل است که الگوها را تحلیل کرده و رابطه میان داده‌ها و حکم نهایی دادگاه را کشف می‌کند.»
آلتراس در این ارتباط گفته است: «ما به دنبال الگوهایی هستیم که بتوانند فرآیند تصمیم‌گیری در دادگاهها را شناسایی کنند. پرونده‌های نیمه کاره بسیاری وجود دارند که هوش مصنوعی قادر است مواردی که در آن‌ها قانون نقض شده است را شناسایی کرده و دومرتبه این پرونده‌های راکد را به جریان بیاندازد. این احتمال وجود دارد که هوش‌مصنوعی هیچ‌گاه به عنوان قاضی مورد استفاده قرار نگیرد، اما می‌تواند به عنوان بازوی کمکی در اختیار قانون باشد.»
ثبت نظر