جمشید اللهویردی‌پور: با وجود اینکه هنوز دانشمندان قادر به تهیه داروی جادویی برای افزایش طول عمر نیستند، اما انجام تحقیقات روی هزاران انسانِ بالای 100 سال، آنها را با روش‌های شگفت‌انگیزی برای داشتن عمر طولانی آشنا کرده است.
به‌طور کلی رعایت شیوه‌های صحیح تغذیه که در پیشگیری از بروز انواع بیماری‌ها و سرطان‌ها و پیری زودرس نقش دارند، برای افرادی که می‌خواهند زندگی سالم و طولانی داشته باشند، ضروری است. با ما همراه شوید تا شما را با 4 عامل اصلی بیماری های رایج و کاهش طول عمر انسان، آشنا کنیم.
شیرین‌کننده‌های مصنوعی
شیرین کننده‌های مصنوعی در درازمدت طول عمر را به شدت کاهش می‌دهند. بسیاری از افراد، برای اینکه مصرف قند خود را کاهش دهند، به اشتباه از شیرین‌کننده‌های مصنوعی استفاده می‌کنند که اغلب آنها از خطرات این جایگزینی ناآگاهند. نتایج تحقیقات در طول ۳۰ سال گذشته نشان‌دهنده‌ی این است که برخلاف ادعای صنایع غذایی، شیرین‌کننده‌های مصنوعی اشتها را تحریک می‌کنند و میل به کربوهیدرات را افزایش می‌دهند.
این شیرین‌کننده‌ها با ایجاد طیف گسترده‌ای از اختلالات متابولیک، ذخیره‌سازی چربی را در بدن تشدید کرده و باعث چاقی می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد شیرین‌کننده‌هایی مانند آسپارتام بیشتر از شکر حساسیت به انسولین ایجاد می‌کنند.
طبق یافته‌های دانشمندان این مواد در میکروفلورهای روده اختلال ایجاد کرده و خطر ابتلا به چاقی و دیابت را افزایش می‌‌دهند. نتایج این پژوهش‌ها کاملا ثابت شده است. شیرین‌کننده‌های مصنوعی، مسیرهای متابولیکی بدن را تغییر داده و بیماری‌های متابولیک ایجاد می‌کنند.
یکی از این مسیرها، مسیر انتقال قند در بدن است که در حضور این شیرین‌کننده‌ها تغییر می‌کند. از مشکلات دیگری که این مواد به وجود می‌آورند ناترازی همزیستی در روده و عدم تحمل گلوکز است.
عدم تحمل گلوکز یک عارضه‌ی پیش‌دیابتی است که به دیابت نوع ۲ ختم می‌شود. چون حجم زیاد قند خون در سلول‌های چربی ذخیره می‌شود، این عارضه در ایجاد چاقی نیز نقش دارد. علاوه بر اینکه مصرف آسپارتام و سایر شیرین‌کننده‌ها حساسیت به انسولین را تشدید می‌کند و باعث چاقی می‌شود. رژیم‌های غذایی نامناسب و سرشار از قند/فروکتوز و دانه‌های غلات مثل گلوتن، عامل اصلی بیماری آلزایمر هستند.
موضوع دیگری که درباره‌ی مصرف آسپارتام نادیده گرفته شده، مسمومیت با متانول است. در مصاحبه‌ی گذشته‌ام با دکتر وودرو مونته «Woodrow Monte» متخصص سم‌شناسی و نویسنده‌ی کتاب «سکوت علم در برابر شیرین‌کننده‌های قاتل» ارتباط میان اسپارتام، مسمومیت با متانول و فرمالدهیدهای سمی توضیح داده شده است.
کمبود ویتامین D بدن
یکی از عوامل اصلی کاهش طول عمر کمبود ویتامین D در بدن است. آخرین مورد در رابطه با اهمیت ویتامین D برای سلامت بدن است. مقدار کافی ویتامین D در بدن، مانع ابتلا به انواع بیماری‌ها می‌شود و زندگی سالم‌تر و عمری طولانی‌تر به ما خواهد داد.
سالانه یک میلیون نفر در سراسر جهان به بیماری‌های مزمن دچار می‌شوند که با افزایش سطح ویتامین D3 می‌توان از ابتلای آنان به این بیماری‌ها جلوگیری کرد. شواهد نشان می‌دهد اگر میزان ویتامین D در بدن کافی باشد، احتمال مرگ به هر دلیلی کاهش می‌یابد. تاکنون صدها فایده برای ویتامین D کشف شده است. چه بسا فواید این ویتامین بالغ بر هزاران مورد باشد، چراکه در حدود ۱۰ درصد از ژن‌های بدن ما تحت‌تاثیر این ویتامین هستند.
مصرف ویتامین D برای کاهش فشار خون بالا، جلوگیری از بیماری قلبی آترواسکلروتیک، حمله‌ی قلبی و سکته، بسیار ضروری است. دکتر مایکل هولیک «Michael Holic» که مدت‌ها بر روی فواید ویتامین D تحقیق کرده است، می‌گوید: کمبود این ویتامین خطر ابتلا به حملات قلبی را ۵۰ درصد افزایش می‌دهد. اگر حمله‌‌ی قلبی به شما دست دهد و کمبود ویتامین D هم داشته باشید، آنگاه احتمال فوت شما بر اثر حمله‌ی قلبی بیش از ۱۰۰ درصد است.
اگر بنابه دلیلی به آفتاب دسترسی ندارید، توصیه می‌‌شود از مکمل ویتامین D استفاده کنید. برای این منظور به جای مصرف ویتامین D2 ترکیبی، حتما باید ویتامین D3 مصرف کنید. ویتامین D محلول در چربی است، پس بهتر است همراه با چربی‌های سالم مصرف شود. از جمله مواد دیگری که در عملکرد بهتر این ویتامین نقش دارند، ویتامین K2 و منیزیم است.
دلایل مهمی برای این توصیه‌ها وجود دارد. نقش بیولوژیکی ویتامین K2، کمک به انتقال کلسیم به محل‌های مناسب در بدن است. اگر میزان این ویتامین کافی نباشد، کلسیم در شریان‌ها و بافت‌های نرم بدن رسوب می‌کند. سبزیجات و جلبک‌های دریایی مانند کتانجک (kelp)، دولس (dulse) و نوری (nori) منابع خوبی برای تامین منیزیم هستند. منیزیم سیترات (magnesium citrat) و منیزیم ترئونات (magnesium threonate) نیز از بهترین مکمل‌ها می‌باشند.
مصرف قند زیاد
رژیم غذایی که قند زیاد (مانند فروکتوز فرآوری شده و دانه‌های غلات) داشته باشد، مشکلات جدی مانند چاقی، دیابت و بیماری‌های قلبی ایجاد می‌کند. این بیماری‌ها خود دلیلی برای کاهش عمر هستند. چون قندی که در ۷۴٪ این مواد وجود دارد، تحت عناوین مختلف و با ۶۰ نام متفاوت به آن افزوده می‌شود و در واقع با این شیوه، مصرف‌کننده از میزان قندی که مصرف می‌کند، مطلع نمی‌شود، به همین دلیل هم غذاهای فرآوری شده، متهمان ردیف اول هستند در شکر سفید و قهوه‌ای، عسل، شربت افرا و افزودنی‌های مانند شربت ذرت، «قند افزودنی» وجود دارد.
راشل جانسون «Rachel Johnson» از انجمن قلب آمریکا در این باره می‌گوید: قندی که به موادغذایی افزوده می‌شود عامل اصلی بیماری‌ها است. قند یکی از عوامل ایجادکننده‌ی چاقی است و تاثیر مستقیمی بر طول عمر دارد. از هر ۵ مورد مرگ در ایالات متحده آمریکا، یک مورد آن بر اثر چاقی است.
پروفسور سینتیا کنیون «Cynthia Kenyon»، که به عقیده‌ی بسیاری از کارشناسان شایسته‌ی دریافت جایزه نوبل در زمینه‌ی تحقیقات مرتبط با طول عمر است، با انجام پژوهش‌های بسیار به این نتیجه رسید که مصرف کربوهیدرات‌های غیرگیاهی اثر مستقیمی بر روی ژن‌های جوانی و طول عمر دارد.
پروفسور کنیون، با حذف کربوهیدرات‌های غیرگیاهی در آزمایشات خود، مشاهده کرد طول عمر کرم‌های حلقوی سی-الگانس (c-elegans)، شش برابر شد و از همه جالب‌تر اینکه این کرم‌ها سلامت و نیروی جوانی خود را تا دقایق پایانی حیات خود حفظ کردند.
یافته‌های این دانشمند به دفعات در آزمایشگاه‌های سراسر جهان بر روی موش‌های مختلف و میمون‌ها مورد آزمایش قرار گرفت و نتایج این آزمایشات موفقیت‌آمیز بود. چون انسان نیز ژن‌هایی مشابه ژن‌های این حیوانات دارد پس در آزمایش بر روی انسان، بروز این نتایج دور از ذهن نیست. صنایع غذایی سعی دارند با ایجاد تبلیغات، تاثیر مصرف قند و غذاهای فرآوری‌شده را کم‌‌اهمیت جلوه دهند.
چربی ترانس
چربی‌های اشباع شده، برای چند ده سال عاملی برای بیماری قلبی بودند. در واکنش به این موضوع و برای رفع این مشکل، صنایع غذایی چربی ترانس را با چربی اشباع جایگزین کرد و بازار غذاهای کم‌چرب (اما با قند بالا) رونق گرفت. از آن پس سلامت مردم رو به کاهش گذاشت و به دلیل این اشتباه سهمگین، میلیون‌ها نفر در سراسر جهان با مرگ زودرس جان خود را از دست می‌دهند.
این چربی سهم زیادی در ایجاد مقاومت به انسولین دارد. چربی ترانس موجود در روغن‌های نباتی هیدروژنه، به عنوان یک پرواکسیدان عمل کرده و استرس اکسیداتیو را به وجود می‌آورد، این استرس به سلول‌های بدن آسیب می‌رساند. به عقیده‌ی بسیاری از محققان چربی ترانس کاملا مضر است و نمی‌توان مقدار بی‌خطری برای آن در نظر گرفت.
دکتر فرد کومرو «Fred Kummerow» نویسنده‌ی کتاب «کلسترول عامل اصلی نیست»، به مدت ‌هشت دهه بر روی چربی‌ها تحقیق کرده است و اولین محققی بود که از مسدود شدن شریا‌ن‌ها با چربی ترانس خبر داد و آنها را به عنوان عاملی برای بیماری قلبی معرفی کرد.
به علاوه، چربی ترانس مانع سنتز پروستاسیکلین می‌شود. این سنتز برای جریان خون ضروری است. وقتی که شریان‌ها نتوانند پروستاسیکلین تولید کنند، لخته‌ی خونی شکل می‌گیرد و مرگ ناگهانی روی می‌دهد. همچنین چربی ترانس در ایجاد زوال عقل هم نقش دارد.
تقریبا از سال ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۹ مصرف چربی ترانس تا یک سوم کاهش یافت. اما همچنان افراد بسیاری هستند که در رژیم غذایی خود از مقادیر زیادی چربی ترانس استفاده می‌کنند.
مشکل اینجا است که اغلب اوقات مصرف این چربی پنهان است چون حتی محصولاتی که برچسب «فاقد چربی ترانس» بر روی آنها وجود دارد حاوی این چربی هستند چرا که اگر مقدار این چربی در مواد غذایی از یک میزان مشخص پایین‌تر باشد،‌ لازم نیست کارخانه سازنده آن را در ترکیبات ذکر کند و به همین راحتی با یک راه گریز قانونی مصرف‌کنندگان را گمراه می‌کنند.
برای اجتناب از مصرف این چربی، از مصرف موادغذایی که حاوی روغن نباتی هیدروژنه هستند یا با این روغن پخته می‌شوند، خودداری کنید. بهتر است قبل از مصرف هرگونه ماده‌ی غذایی، از نبود روغن نباتی هیدروژنه در لیست ترکیبات آن مطمئن شوید.
سال گذشته سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA)، چربی ترانس را از لیست افزودنی‌های مجاز حذف کرد اما متاسفانه به جای استفاده از روغن‌های اشباع سالم مثل روغن نارگیل، چربی حیوانی و کره، روغن‌های گیاهی غیراشباعِ دیگری جایگزین چربی ترانس شدند که وقتی حرارت داده می‌شوند، آلدهید حلقه‌ای سمی تولید می‌کنند.

این محصولات جانبی بسیار مضر هستند به گونه‌ای که چربی ترانس در مقایسه با آنها بی‌ضررتر است و احتمالا چند دهه‌ طول می‌کشد تا از پیامدها و خطرات این روغن‌های غیراشباع مطلع شویم.