امروزه بیشترین محتوای دیجیتال موجود در جهان، ویدیوها هستند که به بخش جدانشدنی از زندگی ما تبدیل شده‌اند. این ویدیوها چه جنبه تفریحی داشته باشند و چه جنبه آموزشی، یکی از مهمترین منابع تولید اطلاعات هستند.

هر پلتفرم قادر به پشتیبانی از تعدادی فرمت مشخص است و توانایی استفاده از تمامی فرمت‌ها را ندارند؛ اگر شما با ویدیو سروکار دارید و حرفه شما به آن بستگی دارد، الزامی است که فرمت‌های رایج و پراستفاده را بدانید.

منظور از فرمت فایل ویدیو چیست؟

ویدیو، مجموعه‌ای از یک سری عکس‌ها هستند که با سرعت زیادی، همراه با صدا پخش می‌شوند. به دلیل همراه بودن تعداد زیادی عکس و صدا، فیلم‌ها حجم زیادی دارند و اشتراک‌گذاری آن‌ها کار بسیار سختی است، بنابراین برای راحت‌تر کردن اشتراک‌گذاری ویدیوها، از یک ابزار به نام codec (کدک) استفاده می‌کنیم. Codec یک سری اطلاعات است که در فشرده‌سازی و رمزگذاری یا رمزگشایی ویدیو به ما کمک می‌کند. این داده‌های فشرده در محفظه‌ای به نام فرمت فایل ویدئویی ذخیره می‌شوند. فرمت‌های زیادی برای یک ویدیو وجود دارد که بستگی به Codec پشتیبانی شده توسط آن ویدیو دارد. ما در اینجا چند فرمت پراستفاده برای ویدیو را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

1-فرمت MP4

فرمت MP4 در سال 2001 توسط گروه کارشناسان تصویر متحرک (MPEG) توسعه و عرضه یافت. این فرمت که به عنوان استاندارد بین المللی در نظر گرفته شده است، تقریبا با تمام نرم افزارهای پخش ویدیو که قابلیت پخش تصویر، صدا، زیرنویس و تصویرهای متحرک را دارد، سازگار است.

این فرمت در حالی که کیفیت تصویر را بالا نگه می‌دارد، حجم ویدیو را به میزان قابل قبولی کم می‌کند؛ به همین دلیل است که استریمر پلتفرم‌های بزرگی همچون یوتیوب و رسانه‌های اجتماعی، نظیر فیسبوک و اینستاگرام از این فرمت برای ویدیوهایشان، استفاده می‌کنند.

2-فرمت MOV

یکی دیگر از فرمت‌های محبوب و پرطرفدار، فرمت MOV است که برای اولین بار در سال 1998 توسط شرکت اپل معرفی شد. این فرمت شباهت‌های زیادی با فرمت MP4 دارد و می‌تواند تصویر، صدا و حتی متن را هم باز کند. با این حال، این دو فرمت تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند. فرمت MOV حجم بیشتری اشغال می‌کند و کیفیت آن بهتر از فرمت MP4 است. به همین دلیل از این فرمت برای ادیت‌کردن حرفه‌ای استفاده می‌شود.

این فرمت که توسط شرکت اپل طراحی شده است، کارایی مناسبی بر روی سیستم‌عامل مک دارد اما شما می‌توانید از این فرمت برای تمامی سیستم‌عامل‌ها استفاده بکنید.

3-فرمت WVM

WVM مخفف کلمه Windows Media Video به معنی ویدیو رسانه‌ای ویندوز است که یک سال بعد از معرفی فرمت MOV، یعنی در سال 1999 توسط شرکت مایکروسافت معرفی شد. مایکروسافت این فرمت را عرضه کرد تا با بسته‌بندی داده‌ها در یک فایل کوچک‌تر، بتواند استریم آنلاین را آسان‌تر کند. البته محبوبیت این فرمت در طول زمان به دلیل کیفیت پایین از دست رفت، اما هنوز هم از این فرمت توسط پلیرهای ویندوز و دیگر ویدیو پلیرهای معروف پشتیبانی می‌شود.

4-فرمت FLV

این فرمت که به عنوان فرمت فلش‌پلیر نیز شناخته می‌شود، در سال 2003 توسط شرکت ادوبی عرضه شد؛ و با ادوبی فلش و ویدیوپلیرهای معروف جهان، سازگار بود. عمده معروفیت و کارایی این فرمت، به دلیل پشتیبانی از فایل های فلش بود و همچنین برای افزودن پلاگین به وب سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در نهایت، کاربران به دلیل عدم کارایی مناسب، استفاده از این دو عنوان را کنار گذاشتند. شرکت ادوبی در سال 2020، طی بیانیه‌ای اعلام کرد که پشتیبانی از برنامه ادوبی فلش برای همیشه پایان یافت و چندی بعد فرمت F4V جایگزین فرمت FLV شد.

5-فرمت AVI

فرمت AVI که یکی از قدیمی‌ترین فرمت‌ها است، در سال 1992 توسط شرکت مایکروسافت عرضه شد. این فرمت به دلیل قدیمی بودن و دارا نبودن ویژگی فشرده‌سازی، توانایی کم کردن حجم ویدیو را ندارد و برای اشتراک‌گذاری در اینترنت مناسب نیست.

البته سازندگان حرفه‌ای ویدیوها، این فرمت را مورد تایید قرار می‌دهند که دلیل آن می‌تواند کیفیت بالا این فرمت باشد. این فرمت نیز توسط پلیرهای ویندوز، گوگل درایو و دیگر ویدیو پلیرهای معروف قابل استفاده است.

6-فرمت AVCHD

نام AVCHD مخفف، کدنویسی پیشرفته ویدیو با کیفیت بالا (Advanced Video Coding High Definition) است. ساخت این فرمت، محصولی مشترک بین دو شرکت بزرگ پاناسونیک و سونی است که در سال 2006 عرضه شد. عمده علت عرضه این فرمت، برای دوربین‌ها بود که قابلیت پشتیبانی از فیلم‌های ضبط شده توسط دوربین، با کیفیت HD را داشته باشند. به همین دلیل این فرمت، بین عکاس‌ها و فیلم‌برداران حرفه‌ای از محبوب زیادی برخوردار است.

فرمت AVCHD با پلیرهای ویدیو، نظیر VLC Player و ... سازگار است. جایگزین این فرمت یعنی AVCHD 2.0 قابلیت پشتیبانی از فیلم‌های سه‌بعدی را نیز داراست.

7-فرمت WebM

این فرمت در سال 2011 به منظور انتشار ویدیو از طریق مرورگرهای وب، توسط شرکت On2 و Xiph توسعه داده شد که البته بعد از مدتی شرکت گوگل، اسپانسری این فرمت را به عهده گرفت.

WebM که یک فرمت ویدیو open-source است، به رایج‌ترین فرمت در مرورگرهای امروزی تبدیل شده و برای مقاصد تبلیغاتی و غیرتبلیغاتی در اینترنت به کار می‌رود. این فرمت، در اصل برای استریم ویدیو در مرورگرها طراحی شده است، به همین دلیل دارای حجم بسیار کم و زمان بافر ناچیز است.

این فرمت با انواع مرورگرها نظیر Google Chrome ،Opera ، Firefox،Edge و ویدیو پلیرهای معروف زیادی سازگاری دارد؛ اما در طول سال‌ها، به دلیل ظهور سایر فرمت‌های ویدیویی با عملکرد بهتر، استفاده از WebM کاهش یافته است.

8-فرمت MKV

فرمت MKV که با نام ماتروسکا نیز شناخته می‌شود، در سال 2002 توسط یک شرکت فرانسوی، طراحی و توسعه‌داده شد. این فرمت نیز مانند WebM، یک فرمت ویدیویی open-source است.

این فرمت می‌تواند فایل‌های جداگانه تصویر، صدا و زیرنویس را به صورت یک فایل ذخیره کند، حتی اگر کدک هرکدام متفاوت با دیگری باشد. بنابراین این فرمت می‌تواند خود را با کدک‌های جدید نیز سازگار کند و حتی در آینده نیز مورد استفاده قرار بگیرد. از این فرمت برای تمامی عناوین، نظیر پخش فیلم، سریال، فیلم کوتاه و همچنین برای افزودن زیرنویس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر به اخبار دنیای تکنولوژی علاقه مند هستید، ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، روبیکا، توییتر، اینستاگرام و آپارات همراهی کنید.