قطع دسترسی به کدهای USSD و بازگشت شارژ کاغذی

بانک مرکزی در دوم بهمن‌ماه با ابلاغ بخش‌نامه‌ای فروش شارژ و قبوض ویژه در بستر USSD را متوقف و از هفتم همین ماه مجوز مانده گیری بر آپ های موبایلی را صادر کرد.

سرویس‌ USSD چيست

یکی از سرویس‌های ارزش افزوده شبکه موبایل GSM، قابلیت USSD است که روشی برای ارسال پیام در این شبکه است. این قابلیت بدون هیچ‌گونه هزینه خاصی قابل افزودن به تمام شبکه‌های GSM است. خوبی این سرویس این است که تقریباً روی همه گوشی‌های موجود پشتیبانی می‌شود.

ارتباط پیام از طریق USSD شباهت بسیار زیادی به انتقال پیام از طریق SMS دارد با این تفاوت که برای ارسال پیامک از مکانیزم Store And Forward استفاده می‌شود درصورتی‌که USSD نشست گرا (Session Oriented) است. به این معنا که پیامک ابتدا در شبکه دریافت شده و ذخیره می‌شود سپس برای گیرنده ارسال می‌شود اما پیغام‌های USSD در همان زمان ارسال، دریافت خواهند شد. از این سرویس برای بازی شبکه، چت، بانکداری الکترونیک و ... می‌توان استفاده کرد اما در ایران بیشتر برای انتقال وجه، خرید شارژ، اعلام موجودی، پرداخت قبوض و ... استفاده می‌شود.

قطع دسترسی به کدهای USSD

با وجود کاربردهای بسیار این سرویس و رایگان بودن آن، بانک مرکزی در دوم بهمن‌ماه با ابلاغ بخش‌نامه‌ای فروش شارژ و قبوض ویژه از طریق این سرویس را متوقف و از هفتم همین ماه مجوز مانده گیری بر آپ های موبایلی را صادر کرد.

هدف این بخش‌نامه حفاظت از اطلاعات کارت کاربران و ارتقا امنیت و بهبود خدمات بدون حضور کارت اعلام شده است.

در این بین بسیاری از فعالان این حوزه که درآمدشان را از این بخش بدست می‌آوردند از این شرایط ناراضی بوده و معتقدند بانک مرکزی باید به جای توقف این سرویس، امنیت آن را بالا ببرد.

تنها ناراضیان طرح توقف USSD افرادی که از این سرویس کسب درآمد می‌کردند نیستند، رئیس کمیته ارتباطات مجلس شورای اسلامی هم تصمیم بانک مرکزی برای قطع دسترسی به کدهای USSD تلفن همراه را غیر کارشناسی عنوان و با آن مخالفت کرد.

رمضانعلی سبحانی فر، درباره اعتراض خود به ابلاغیه بانک مرکزی مبنی بر قطع کدهای USSD از 15 بهمن‌ماه 96 گفت:

به این تصمیم معترض هستیم و نباید در یک سکوت خبری و بدون کار کارشناسی این سرویس از دسترس مردم خارج شود.

وی با بیان اینکه کدهای دستوری USSD برای کارهایی مانند پرداخت و شارژ اعتباری استفاده می‌شود گفت:

بسیاری از مشترکان موبایل در مناطق محروم و روستایی و نیز مشترکان بی‌بضاعت و آن‌هایی که گوشی هوشمند ندارند از این سرویس استفاده می‌کنند و نباید بدون روش جایگزین، آن را قطع کرد. تمامی مشترکان موبایل نمی‌توانند از طریق اپلیکیشن نسبت به پرداخت و دریافت سرویس‌ها اقدام کنند. بانک مرکزی باید از 6 ماه قبل با اعلام به اپراتورها، راهکاری برای جایگزینی این سرویس می‌اندیشید.

رمضانعلی سبحانی فر، رئیس کمیته ارتباطات مجلس شورای اسلامی درباره اجرای ناگهانی اين طرح گفت:

به نظر می‌رسد در اجرای این طرح سوء مدیریت و دست‌های پنهانی وجود دارد که قصد دارند از این رانت استفاده کرده و اپلیکیشن و یا شیوه جدیدی را تعریف کنند و مردم مجبور شوند به سمت استفاده از شیوه جدید بروند.

سبحانی فر علت مخالفت خود با اين مسئله را چنين بيان کرد:

در صورت قطع سرویس USSD مردم مجبورند برای خرید کارت شارژ کاغذی به دفاتر پیشخوان مراجعه کنند و یا گوشی هوشمند داشته باشند که از طریق اپلیکیشن، شارژ اعتباری دریافت کنند. در اجرای این طرح، حجم عظیمی از سوءاستفاده اتفاق می‌افتد که ما با آن مخالفیم.

وی دلیل اعلام شده برای قطع دسترسی به سرویس USSD را منطقی نمی‌داند، وی در این باره چنین گفت:

این سؤال مطرح می‌شود که چطور این سرویس در عرض یک شب، ناامن شد و چرا بانک مرکزی از 6 ماه قبل اعلام نکرد که سرویس USSD ضعف امنیتی دارد و از امنیت کافی برخوردار نیست؟

وی معتقد است از آنجایی که پرداخت از طریق کدهای دستوری روزانه حدود 70 میلیون تراکنش را رقم می‌زند و حدود 40 میلیون نفر از طریق این سرویس، تراکنش زیر 40 هزار تومان دارند، نباید با تصمیم یک شبه مردم را غافلگیر کرد. بنابراین باید در یک پروسه زمانی و با انجام کار کارشناسی برای این سرویس تصمیم‌گیری شود.

به‌روزرسانی : 96/11/11 ، ساعت 16

محمدرضا فرنقی زاد، مدیر روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، از توافق وزیر ارتباطات با بانک مرکزی برای تعویق در اجرای طرح قطع کدهای دستوری موبایل (USSD ) به مدت 4 ماه خبر داد.

وی در این باره توضیح داد:

به‌رغم آنکه وزارت ارتباطات، نقطه نظرات بانک مرکزی درخصوص سرویس کدهای دستوری و ضرورت امن سازی بسترهای مبادلات مالی را قبول دارد اما به دلیل آنکه اختلالی در سرویس‌دهی به مردم ایجاد نشود، پیشنهاد تعویق در اجرای این طرح را به بانک مرکزی داد.

محمدرضا فرنقی زاد با تأکید بر اهمیت موضوع امنیت پرداخت در تراکنش‌های موبایلی، خاطرنشان کرد:

مقرر شد که نکات فنی موردنظر بانک مرکزی طی 4 ماه آینده مورد بررسی قرار گیرد و برای آن راهکاری ارائه شود.

وی دلیل به تعویق انداختن طرح قطع دسترسی به سرویس USSD را چنین بیان کرد:

از آنجایی که اجرای فوری این بخشنامه و قطع سرویس USSD می‌تواند در روند کاری و زندگی مردم اختلال ایجاد کند، قرار بر این شد که طی این مدت، استفاده از این سرویس امکان‌پذیر باشد تا راهکارهای لازم برای انجام تدابیر مدنظر بانک مرکزی و ایجاد بسترهای امن برای انجام تراکنش‌های خرد بانکی بر بستر موبایل اندیشیده شود.

نظرات خود درباره قطع دسترسی به سرویس USSD را با ما در میان بگذارید.

برای اینکه از تمامی اخبار در اولین فرصت مطلع شوید با کانال تلگرام ما با آی دی faceitmag@ همراه باشید.