کارن اسپارک جونز، برنامه‌نویسی خودآموز که روی پردازش زبان طبیعی کار می‌کرد، زنی که علمش موتورهای جستجو امروزی را پایه‌ریزی کرده است، یکی از شناخته‌شده‌ترین افرادی است که در سال‌ها حوزه کامپیوتر فعالیت داشته است.

تفاوت بزرگ او با هم نسلانش این بود که می‌خواست کامپیوتر زبان انسان را بفهمد. این در حالی است که در آن زمان دانشمندان تلاش می‌کردند تا مردم بتوانند با کدها با کامپیوتر ارتباط برقرار کنند و همین موضوع پایه و اساس موتورهای جستجوی مدرن است. با فیسیت همراه باشید تا این بانوی موفق دنیای فناوری اطلاعات و کامپیوتر را بیشتر بشناسیم.

بیوگرافی کارن اسپارک جونز

کارن اسپارک جونز در 26 آگوست 1935 میلادی در هادرزفیلد انگلستان متولد شد. پدرش، آلفرد اون جونز، استاد شیمی و مادرش، آیدا اسپارک، کارمند دولت بود.

ورود او به حوزه کامپیوتر کمی عجیب بود. او ابتدا در دانشگاه کمبریج فلسفه و تاریخ می‌خواند که در همین بین با واحد تحقیقات زبانی کمبریج آشنا شد. درواقع آشنایی کارن با رشته جدیدش از آشنایی او با مارگارت مسترمن، رئیس این واحد سرچشمه گرفت، زنی که تا حد زیادی الگو و منشأ الهام کارن بود.

کارن اسپارک جونز در سال 1958 با راجر نیدهم، یکی از اساتید دانشگاه در حوزه کامپیوتر، ازدواج کرد. جالب اینجاست که کارن حتی بعد از ازدواجش هم نام خانوادگی‌اش را تغییر نداد، زیرا الگوی الهام‌بخشش یعنی مارگارت مسترمن هم نامش را تغییر نداده بود. البته این دنباله‌روی کورکورانه نبود بلکه کارن معتقد بود که نامش باید به عنوان وجود همیشگی‌اش باقی بماند.

طبقه‌بندی معنایی و کلمات متعارف؛ مبنای پردازش زبان طبیعی

کارن اسپارک جونز بعد از آشنایی با مارگارت، با این ایده شروع به کار کرد که چطور می‌توان یک کامپیوتر را برنامه‌ریزی کرد به طوری که کلماتی که معانی متفاوتی دارند را درک کند. درواقع مسئله‌ای که ذهن او را درگیر کرده بود به معنای ابهام‌آمیز کلمات برمی‌گشت و اینکه چطور کامپیوتر متوجه شود که هر کلمه‌ای در شرایط مختلف چه معنایی دارد.

نتیجه این درگیری ذهنی به نوشتن کتابی با نام "طبقه‌بندی معانی و کلمات متعارف" (Synonymy and Semantic Classification) در سال 1964 ختم شد که حالا یکی از منابع در زمینه پردازش زبان طبیعی است.

کلمات کلیدی؛ دستاوردی قدیمی اما کاربردی برای موتورهای جستجوی مدرن

در سال 1972 بود که کارن اسپارک جونز مفهومی با نام inverse document frequency را مطرح کرد که درواقع تعداد دفعاتی که یک عبارت در یک سند تکرار شده است را می‌شمارد تا درجه اهمیت آن را تشخیص دهد.

همان‌طور که می‌دانید چگالی کلمات (تعداد دفعات استفاده از یک کلمه در یک سند در وب)، یکی از اصلی‌ترین اصول سئو یک صفحه وب است. درواقع با همین روش است که کلمات کلیدی (Key Words) تشخیص داده می‌شود.

حالا در سال 2019 هستیم اما هنوز هم یکی از اصلی‌ترین پایه‌های سئو در موتورهای جستجوی مدرن از دستاوردهای این بانوی موفق تاریخ دنیای کامپیوتر سرچشمه می‌گیرد.

سایر فعالیت‌ها

از سال 1980 بود که کارن شروع به کار روی سیستم تشخیص کلام کرد و در سال 1993 بود که کارن به همراه جولیا آر گالیرس کتاب "ارزیابی سیستم پردازش زبان طبیعی" (" Evaluating Natural Language Processing Systems ") را نوشت.

در سال 1994 بود که کارن به سمت ریاست انجمن زبان‌شناسی محاسباتی، انجمنی بین‌المللی در این حوزه، منصوب شد و در سال 1999 استاد تمام وقت دانشگاه کمبریج شد. البته این استاد تمام وقت بودن چون زمان زیادی از او می‌گرفت کمی برایش آزاردهنده بود. البته او همیشه در دانشگاه کمبریج مشغول به کار بود اما به عنوان کارمندی معمولی.

از زندگی عاشقانه تا مرگ

کارن اسپارک جونز به همراه همسرش راجر نیدهم که یکی از پیشگامان حوزه امنیت نرم افزار است، سال‌ها زندگی عاشقانه‌ای داشتند؛ زندگی که هر دو ترجیح دادند به جای بزرگ کردن فرزند، علمی باشد.

کارن اسپارک جونز؛ بانوی بزرگی که موتورهای جستجوی مدرن را مدیون او هستیم در 4 آوریل 2007 به دلیل سرطان از دنیا رفت.

بانویی که جلوتر از زمان بود

تحقیقات و علمی که کارن اسپارک جونز از خود به جای گذاشته است، حالا و با روی کار آمدن هوش مصنوعی کاربردی‌تر شده است و حالا اهمیت و واقعیت آن درک می‌شود. می‌توانیم بگوییم که کارن سال‌ها از زمان خودش جلو بوده است.

بانوی بزرگ علم کامپیوتر، کارن اسپارک جونز یک جمله معروف داشت:

اهمیت محاسبات به قدری است که نمی‌شود آن را به مردان واگذار کرد.

دیگر چهره‌های ماندگار دنیای تکنولوژی:

راه‌های رفته جف بزوس، رئیس آمازون برای موفقیت

ما را در شبکه‌های اجتماعی مختلف تلگرام، روبیکا، توییتر، اینستاگرام، سروش همراهی کنید.