پرويز گرشاسبي در حالي از تبخير 4/5 ميليارد مترمكعبي آب در پشت مخزن سدها خبر مي‌دهد كه 4مردادماه امسال مشاور وزير نيرو اعلام كرد: 130سد در كشور در دست ساخت است. اين خبر نشان مي‌دهد كه به رغم همه انتقادات صاحب‌نظران و كارشناسان حوزه آب، منابع طبيعي و محيط‌زيست، گزينه سدسازي هنوز از گزينه‌هاي اصلي متوليان آب است. دراين ميان بخشي‌نگري و بي‌توجهي دست اندركاران سدسازي به اجراي طرح‌هاي آبخيزداري، سبب شده بخش عمده مخازن سدها انباشته از رسوب شود.

پرويز گرشاسبي، روز گذشته دراين باره به خبرگزاري كشاورزي ايران (ايانا) گفت: سد و آبخيزداري يك مجموعه مرتبط با ساير اجزاي حوضه آبخيز هستند. در واقع در يك حوضه آبخيز همه عوامل نظير خاك، پوشش گياهي، انسان و حيات‌وحش با هم سنجيده مي‌شوند و در مديريت جامع حوضه آبخيز عمليات سد و آبخيزداري جزئي از كارهايي است كه در برنامه‌هاي يك حوضه آبخيز گنجانده مي‌شود اما متأسفانه در كشور ما چنين نگاهي وجود ندارد.

وي تصريح كرد: در ايران سد مي‌سازيم، بعد به فكر كنترل رسوب با استفاده از عمليات آبخيزداري هستيم درحالي‌كه اجراي عمليات آبخيزداري بايد مقدم بر ساخت سدها باشد. به گفته گرشاسبي، فعاليت آبخيزداري سبب مي‌شود دبي پايه رودخانه‌ها منظم شود. آبخيزداري كمك مي‌كند اين اكوسيستم‌ها از حالت سيلابي در اوج بارش‌ها و خشكي تابستانه خارج شده و يك جريان دائمي آب براي بهره‌برداري داشته باشند. اين بهترين كمكي است كه مي‌توان به آب كشور كرد.

معاون آبخيزداري، امور مراتع و بيابان سازمان جنگل‌ها، در واكنش به آمارهاي ارائه شده از سوي وزارت نيرو درباره تبخير 2 ميليارد مترمكعبي مخازن سدهاي بزرگ كشور، گفت: حتي اگر آمار خود وزارت نيرو را هم براي تبخير درنظر بگيريم، اگر با عمليات آبخيزداري اين 2ميليارد مترمكعب را در زمين نفوذ داده و از تبخير جلوگيري كنيم، يعني بيلان منفي دشت‌ها را از ۱۰‌ميليارد مترمكعب فعلي به 8‌ ميليارد مترمكعب رسانده‌ايم.

    آبخيزداري حلقه مفقوده در تأمين آب

دهم مهرماه جاري، رحيم ميداني، معاون آب و آبفاي وزارت نيرو، آبخيزداري را عاملي براي بر هم‌خوردن حقابه‌هاي تخصيص‌يافته معرفي كرد و گفت كه آبخيزداري آب جديد در كشور توليد نمي‌كند. ميداني همچنين اعلام كرد: اجراي عمليات آ‌بخيزداري منجر به ايجاد چشمه‌هاي جديدي خواهد شد و اين چشمه‌ها مدعيان جديد پيدا مي‌كنند. گرشاسبي در واكنش به اين سخنان ميداني يادآورشد: در آبخيزداري اگر تبخير را كم كرده و به نفوذ اضافه كنيم، آيا به استحصال آب جديد كمك نكرده‌ايم؟ ما دنبال واژه توليد نيستيم بلكه دنبال تغيير مولفه‌هاي تبخير و افزايش نفوذ هستيم. با ظهور چشمه‌هاي جديد امكان استحصال آب فراهم مي‌شود.

آنطور كه گرشاسبي مي‌گويد: براساس ماده ۲۷ قانون افزايش بهره‌وري، بحث استحصال آب از نزولات آسماني، هم به وزارت نيرو و هم سازمان جنگل‌ها و مراتع تكليف شده‌است. معاون آبخيزداري، امور مراتع و بيابان سازمان جنگل‌ها افزود: در افق ۱۴۰۴ بايد ۱۰ميليارد مترمكعب كسري حجم مخازن را جبران كنيم. كسري مخازن بايد سالانه با نفوذ ۱۵ درصد بارش‌ها جبران شود. 7/5 درصد اين نفوذ با اجراي عمليات آبخيزداري و 7/5 درصد هم با اقدامات وزارت نيرو بايد تأمين شود. به گفته وي براساس آمار، وزارت نيرو ۹۹ درصد منابع مالي خود را صرف مديريت آب سطحي و كمتر از يك درصد را در بخش منابع آب زيرزميني، هزينه كرده‌است. اين وزارتخانه با ساخت حدود ۵۷ ميليارد مترمكعب مخزن در كشور، ۱۰ ميليارد مترمكعب بيلان منفي در سفره‌هاي زيرزميني ايجاد كرده‌است، درحالي‌كه بايد به سفره‌هاي زيرزميني توجه مي‌كرد.